Στρατηγική Ε.Ε για την Πράσινη Συμφωνία

Αποτελεί μία νέα αναπτυξιακή στρατηγική με στόχο την ομαλή μετάβαση ως το 2050 σε μία οικονομία όπου θα έχουν μηδενιστεί οι καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και η οικονομική ανάπτυξη θα έχει αποσυνδεθεί από τη χρήση των πόρων, θα έχει ενισχυθεί το φυσικό κεφάλαιο της ΕΕ και οι πολίτες της θα είναι προστατευμένοι.

Η μετάβαση αυτή απαιτεί χρηματοδότηση μέσω ενός συνεκτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και συνεργασία με τις άλλες χώρες και πρέπει να είναι δίκαιη, χωρίς να αποκλείει κανέναν.

Δέσμη πολιτικών για ένα βαθύ μετασχηματισμό:

• Αύξηση της φιλοδοξίας για το κλίμα ως το 2030 και το 2050.

1. Προτείνεται ο πρώτος ευρωπαϊκός «νόμος για το κλίμα».
2. Παρουσιάζεται ένα σχέδιο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ως το 2030, τουλάχιστον στο 50 %με 55 % σε σύγκριση με το 1990, το οποίο θα εμπεριέχει μεταξύ άλλων και τον κανονισμό σχετικά με τη χρήση γης και τη δασοπονία.
3. Ευθυγραμμίζεται η φορολογία με τους στόχους για το κλίμα.
4. Καθίσταται αποτελεσματική η τιμολόγηση του άνθρακα σε ολόκληρη την οικονομία.
5. Προτείνεται μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα για επιλεγμένους τομείς, με τρίτες χώρες, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος διαρροής άνθρακα.

• Καθαρή, προσιτή και ασφαλής ενέργεια με περαιτέρω απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος μέσω αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η αιολική, καθώς και απανθρακοποίηση του φυσικού αερίου. Για την οικονομική ενεργειακή αυτάρκεια των νοικοκυριών ενεργοποιούνται προγράμματα ανακαίνισης κατοικιών, ενώ απαιτούνται έξυπνες υποδομές, με καινοτόμες τεχνολογίες και υποδομές (όπως τα ευφυή δίκτυα, τα δίκτυα υδρογόνου, κ.α.)
• Κινητοποίηση της βιομηχανίας, ώστε να μειωθεί η εξόρυξη υλικών και η εκπομπή ρύπων και να αξιοποιηθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός, με στόχο μία κυκλική οικονομία με «βιώσιμα προϊόντα» για τη στήριξη του κυκλικού σχεδιασμού όλων των προϊόντων βάσει κοινής μεθοδολογίας και αρχών, κυρίως των προϊόντων με υψηλές ανάγκες σε πόρους (υφάσματα, πλαστικά, κ.α.). Περιλαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό της απαξίωσης των προϊόντων από τον καταναλωτή και τον περιορισμό της παραπλάνησής του από ψευδή πληροφόρηση, εστιάζοντας στην αξιοποίηση πληροφοριών μέσω τυποποιημένης μεθοδολογίας, καθώς και μέτρα για τη μείωση των αποβλήτων και του αποτυπώματός τους, μέσω μέτρων αντιμετώπισης υπερσυσκευασίας και τη λειτουργία ολοκληρωμένης αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών και υποπροϊόντων. Ενισχύεται η πρόσβαση σε βιώσιμες πρώτες ύλες μέσω νέων τεχνολογιών (όπως καθαρό υδρογόνο, κυψέλες καυσίμου και άλλα εναλλακτικά καύσιμα, αποθήκευση ενέργειας και δέσμευση, αποθήκευση και χρήση άνθρακα). Τα ευρωπαϊκά ταμεία, μεταξύ άλλων και στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, θα βοηθήσουν τις αγροτικές περιοχές να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και της βιοοικονομίας.
• Οικοδόμηση και ανακαίνιση κτιρίων με αποδοτικό τρόπο ως προς την κατανάλωση ενέργειας και πόρων, με αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και αναζήτηση καινοτόμων συστημάτων χρηματοδότησης.
• Επιτάχυνση της μετάβασης στη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα με:

1. Προσβασιμότητα σε υγιεινές και καθαρές εναλλακτικές λύσεις για τις σημερινές συνήθειες κινητικότητας
2. Ώθηση των πολυτροπικών μεταφορών, αντικαθιστώντας τις οδικές εμπορικές μεταφορές με σιδηροδρομικές και πλωτές, αξιοποιώντας χρηματοδοτικά μέσα, όπως ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη».
3. Σύνδεση της τιμής των μεταφορών με τον αντίκτυπο που έχουν στο περιβάλλον και στην υγεία, άρα διακοπή επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων και νέες φορολογικές απαλλαγές.
4. Επιτάχυνση παραγωγής και διανομής βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων για τις μεταφορές, με κατασκευή δημόσιων σταθμών επαναφόρτισης και οχήματα μηδενικών και χαμηλών ρύπων.
5. Αυστηρότερα πρότυπα για τις εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων από οχήματα με κινητήρα εσωτερικής καύσης, αναθεώρηση της νομοθεσίας σχετικά με τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές CO2 των αυτοκινήτων και των ημιφορτηγών και μέτρα στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών.

• «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» [1]. Στο πλαίσιο ανάγκης για βιώσιμα τρόφιμα. οι προτάσεις της Επιτροπής για την κοινή γεωργική πολιτική της περιόδου 2021 έως 2027 ορίζουν ότι τουλάχιστον το 40% του συνολικού προϋπολογισμού της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και τουλάχιστον το 30% του Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας θα συμβάλουν στη δράση για το κλίμα. Τα εθνικά στρατηγικά σχέδια θα πρέπει να οδηγήσουν στη χρήση βιώσιμων πρακτικών (όπως η γεωργία ακριβείας, η βιολογική καλλιέργεια, η αγροοικολογία, η γεωργοδασοκομία και τα αυστηρότερα πρότυπα για την καλή μεταχείριση των ζώων), στη μετατόπιση της έμφασης από τη συμμόρφωση στις επιδόσεις και σε σημαντική μείωση της χρήσης και των κινδύνων των χημικών φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων και αντιβιοτικών.
• Διατήρηση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας με νέα στρατηγική, στην οποία θα περιλαμβάνονται ποσοτικοποιημένοι στόχοι και διασυνοριακή συνεργασία για το δίκτυο Natura 2000, προτάσεις για να δοθεί οικολογική διάσταση στις ευρωπαϊκές πόλεις και χρηματοδότηση για αποκατάσταση της φύσης, μέτρα για τη μείωση των δυσμενών επιπτώσεων γεωργίας και αλιείας και την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση δασικών εκτάσεων και η «βιώσιμη γαλάζια οικονομία» με τους ωκεανούς σε πρωτεύοντα ρόλο.
• Φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης για ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από τοξικές ουσίες με αποκατάσταση των φυσικών λειτουργιών των υπόγειων και των επιφανειακών υδάτων, βελτίωση της ποιότητας του αέρα μέσω νέων μοντέλων, επανεξέταση της νομοθεσίας για τη ρύπανση από μεγάλες βιομηχανίες, νέα στρατηγική για τη χρήση χημικών ουσιών.

Ενσωμάτωση της βιωσιμότητας σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ:

• Επιδίωξη πράσινης χρηματοδότησης και πράσινων επενδύσεων και διασφάλιση δίκαιης μετάβασης, με ένα επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη, στόχο 25% για την ενσωμάτωση της διάστασης του κλίματος σε όλα τα προγράμματα της ΕΕ και νέες ροές εσόδων, τουλάχιστον 30% συμβολή του ταμείου InvestEU στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, σχεδιασμό ενός ταμείου δίκαιης μετάβασης που θα επικεντρωθεί στις περιφέρειες και τους τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση, λόγω της εξάρτησής τους από τα ορυκτά καύσιμα ή από διαδικασίες υψηλής έντασης άνθρακα, ώθηση επενδυτών και επιχειρήσεων σε βιώσιμες επενδύσεις με την ανάπτυξη ενός προτύπου πράσινων ομολόγων της ΕΕ και ενσωμάτωση των κινδύνων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα
• Οικολογικός προσανατολισμός των εθνικών προϋπολογισμών και αποστολή των σωστών μηνυμάτων όσον αφορά τις τιμές, με καλά σχεδιασμένες φορολογικές μεταρρυθμίσεις και πιο στοχευμένη χρήση των συντελεστών ΦΠΑ και με επαναξιολόγηση των κατευθυντηρίων γραμμών για τις σχετικές κρατικές ενισχύσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας.
• Κινητοποίηση της έρευνας και προώθηση της καινοτομίας με:

1. αξιοποίηση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», έχοντας τέσσερις αποστολές: προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ωκεανοί, πόλεις και έδαφος.
2. συμπράξεις με τη βιομηχανία
3. αξιοποίηση προσβάσιμων και διαλειτουργικών δεδομένων για λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων

• Ενεργοποίηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης μέσω:

1. ενός ευρωπαϊκού πλαισίου ικανοτήτων που θα συμβάλει στην ανάπτυξη και την αξιολόγηση των γνώσεων,
2. της χρηματοδότησης για την ενίσχυση της βιωσιμότητας των σχολικών κτιρίων και λειτουργιών και
3. της προορατικής επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων με τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.

• Πράσινος όρκος: «Μη βλάπτειν». Με τον εντοπισμό και την αποκατάσταση ασυνεπειών στην ισχύουσα νομοθεσία, η Επιτροπή καλεί για την απλούστευση της νομοθεσίας και τον εντοπισμό προβληματικών περιπτώσεων, ώστε η μετάβαση να καταστεί δίκαιη και βιώσιμη.

Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να διασφαλίζει ότι η Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή [3] παραμένει το απαραίτητο πολυμερές πλαίσιο και θα εντείνει τη διμερή συνεργασία με χώρες εταίρους δίνοντας έμφαση στη στήριξη των άμεσων γειτόνων της.