Κάστανο
Συντήρηση
Τα φρέσκα κάστανα περιέχουν 40-45% υδατάνθρακες, κυρίως σε μορφή αμύλου, περίπου 5% λάδι και 50% υγρασία. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε νερό και υδατάνθρακες είναι φθαρτά και χρειάζονται ειδικές φροντίδες για να παρεμποδιστεί η αποξήρανσή τους και από το να καταστούν σκληρά και μη φαγώσιμα. Η καταστροφή των καστάνων οφείλεται στο μούχλιασμα, που μπορεί να αποφευχθεί με την καταστροφή των μικροοργανισμών, τη μείωση της περιεκτικότητας της υγρασίας σε 10% ή λιγότερο, τη διατήρηση της σχετικής υγρασίας του του αποθηκευτικού χώρου σε 70% και η διατήρηση της θερμοκρασίας του αποθηκευτικού χώρου σε 0oC ή χαμηλότερα. Οι επιβλαβείς μικροοργανισμοί μπορεί να καταστραφούν, αν τα κάστανα εμβαπτιστούν σε ζεστό νερό. Φρέσκα κάστανα με ποσοστό 50% αρχόμενη προσβολή μπορεί να διατηρηθούν για 2 μήνες σε διάτρυτες πλαστικές σακκούλες και σε θερμοκρασία 4,4oC, μετά από εμβάπτισμα σε ζεστό νερό (θερμοκρασία 51,7oC) για χρονική περίοδο 1 ώρας. Σε χαμηλότερη θερμοκρασία ή μικρότερο χρόνο στο ζεστό νερό οι μικροοργανισμοί δεν καταστρέφονται, ενώ σε υψηλότερη από 60oC θερμοκρασία τα κάστανα ζημιώνονται σοβαρά. Τα πρόσφατα μαζεμένα κάστανα μπορεί να διατηρηθούν περισσότερο από 1 χρόνο σε θερμοκρασία 4,4oC αν η περιεκτικότητά τους σε υγρασία μειωθεί σε 10% μέσα σε 4 μέρες. Θερμοκρασίες αποξήρανσης πάνω απο 4,4oC πρέπει να αποφεύγονται, ενώ η περιεκτικότητά τους σε υγρασία δεν πρέπει να κατέβει κάτω από 6%. Τα αποξηραμένα κάστανα για να μαγειρευθούν πρέπει να έχουν εμβαπτιστεί σε νερό για μισή ώρα. Ο καλύτερος τρόπος αποξήρανσης των καστάνων συνιστάται σε τοποθέτησή τους σε σάκκους από τουλουπάνι και να διατηρηθούν σε θερμοκρασία 4,4oC με καλή κυκλοφορία του αέρα και σε σχετική υγρασία 70%. Επιπλέον, τα φρέσκα κάστανα μπορεί να συντηρηθούν αρκετά καλά σε θερμοκρασία 1,1oC χωρίς να μουχλιάσουν και με βαθμιαία αποξήρανση σε ένα κανονικό επίπεδο υγρασίας. Τέλος, πρέπει η επιφάνειά τους να διατηρείται στεγνή για να αποφευχθεί η ανάπτυξη κάποιας γλοιώδους ουσίας και επαναμόλυνσή τους. Η διατήρησή τους σε θερμοκρασία 4,4oC τα προστατεύει και από εντομοπροσβολές.[1]
Διαθρεπτική αξία
Τα κάστανα έχουν υψηλή θρεπτική αξία, καθώς είναι πλούσια σε βιταμίνες και φυτικές ίνες, ενώ περιέχουν ελάχιστο λίπος και καθόλου χοληστερόλη και νάτριο. Οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε λιπαρά, όμως το κάστανο αποτελεί εξαίρεση. Περιέχει τα λιγότερα λιπαρά από όλους μόλις 1 γραμμάριο ανά μερίδα (τρία κάστανα). Ακόμα όμως κι αυτή η μικρή ποσότητα λίπους αποτελείται κυρίως από μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα κύρια λιπαρά οξέα του κάστανου είναι το λινελαϊκό και το λινολενικό οξύ, δηλαδή τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, γνωστά για την προστατευτική τους δράση στο καρδιαγγειακό. Η περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες είναι υψηλή 13 gr ανά μερίδα ή 87%της συνολικής ενεργειακής σύστασης, γι αυτό και το κάστανο έχει χρησιμοποιηθεί σε συνταγές ως υποκατάστατο δημητριακών ή ακόμα και ως λαχανικό. Σημαντικό ποσοστό των υδατανθράκων στον καρπό αποτελούν οι φυτικές ίνες, απαραίτητες για την καλή λειτουργία του εντέρου. Η περιεκτικότητα σε πρωτεϊνη είναι χαμηλή 1 γραμμάριο ανά μερίδα, αλλά περιέχει σε ικανοποιητικές ποσότητες όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, αποτελώντας έτσι ένα τρόφιμο υψηλής πρωτεϊνικής αξίας.
Το κάστανο είναι ο μοναδικός ξηρός καρπός που περιέχει βιταμίνη C, και μάλιστα σε ποσότητα 12gr ανά μερίδα, που αντιστοιχεί στο 20% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Επίσης αποτελεί καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β. Συγκεκριμένα, περιέχει θειαμίνη, που είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, ριβοφλαβίνη και βιταμίνη Β6, που βοηθούν στο μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών, και φολικό οξύ. Τέλος, αποτελεί καλή πηγή καλίου, που είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, της καρδιακής συστολής και της υδατικής ισορροπίας του οργανισμού. Επίσης τα κάστανα έχουν σε καλή περιεκτικότητα ασβέστιο (για τη μεταβίβαση των νευρικών ερεθισμάτων και την ενίσχυση των οστών και των δοντιών), μαγνήσιο (αντικαταθλιπτικές ιδιότητες και απαραίτητο για την υγεία των μαλλιών), φώσφορο (για τα οστά και την όραση), σίδηρο, νάτριο και κάλιο. Το κάστανο, ωμό ή ψητό, αποτελεί μια πλήρη τροφή, ιδανική για παιδιά στην ανάπτυξη, για όσους αναρρώνουν από διάφορες ασθένειες, όπως η έντονη διάρροια και για αθλητές. Επίσης, όπως όλοι οι ξηροί καρποί, τα κάστανα συμβάλλουν στην καταπολέμηση του στρες και της κόπωσης καθώς και στη μείωση της κακής-LDL χοληστερόλης, υπεύθυνη για τον αυξημένο κίνδυνο αθηρωμάτωσης και κατ’ επέκταση εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Από την άλλη πλευρά, η υπερβολική κατανάλωσή τους είναι δυνατό να συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους. Τα φύλλα της καστανιάς έχουν αποχρεμπτικές ιδιότητες. Το έγχυμα και εκχύλισμα τους χρησιμοποιείται σε αρρώστιες των βρόγχων και κατά του κοκίτη. Το αφέψημα των φύλλων ανοίγει την όρεξη, τονώνει τον οργανισμό και βοηθάει στη χώνευση. Τα φύλλα χρησιμοποιούνται και για τους ρευματισμούς. Η φλούδα του δέντρου είναι στυπτική και χρησιμοποιείται για να ρίξει τον πυρετό. Τα κάστανα, ωμά ή ψητά, και το αφέψημα που γίνεται αν βράσουμε το αγκαθωτό περίβλημα τους καταπολεμούν τη διάρροια. O καρπός της καστανιάς χρησιμοποιείται σαν φάρμακο για αρκετές αρρώστιες αλλά και στη μαγειρική με θαυμάσια αποτελέσματα.[2]
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- ↑ Ειδική δενδροκομία Τόμος II "Ακρόδρυα-Πυρηνόκαρπα-Λοιπά καρποφόρα", Ποντίκη Κων/νου, Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
- ↑ Κάστανα και διατροφική αξία του Κραμποκούκη Θωμά, Διατροφολόγου-Διαιτολόγου.
