Εγκαταστάσεις ιχθυοτροφείων
Οι εγκαταστάσεις διακρίνονται σε χερσαία συστήματα και πλωτά συστήματα.
Ιχθυογεννητικός σταθμός
Στεγασμένη, μονώροφη, ελαφράς κατασκευής χερσαία εγκατάσταση της τάξης των 1-2 στρεμμάτων δίπλα στη θάλλασσα για άντληση θαλασσινού νερού είτε απευθείας από την θάλασσα είτε από γεώτρηση. Στον χώρο αυτό υπάρχουν δεκάδες δεξαμενών είτε μόνιμης κατασκευής είτε από πλαστικό. Πέρα από τις εγκαταστάσεις αυτές οι οποίες σχετίζονται με την παραγωγική διαδικασία γεννήτορες-αυγά-ιχθύδια υπάρχουν, στον ίδιο χώρο, και δεξαμενές του τμήματος της ζωντανής τροφής για τις λάρβες. Έτσι υπάρχουν και μικρότερες δεξαμενές φωτιζόμενες (για την παραγωγή του φυτοπλαγκτού) ή όχι για την παραγωγή του ζωοπλαγκτού.Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η κάθε δεξαμενή έχει την δυνατότητα συνεχούς εισόδου και εξόδου θαλασσινού νερού και σε μερικές από αυτές και αερισμού. Το θαλασσινό νερό έρχεται, με αντλητικά συγκροτήματα μ' ενδιάμεσο φιλτράρισμα και ο αερισμός επιτυγχάνεται με τη λειτουργία αεροσυμπιεστή το οποίο παρέχει ατμοσφαιρικό αέρα με τη μορφή μικρών φυσαλίδων στον πυθμένα των δεξαμενών σ' αντιστοιχία με ό,τι γίνεται στα ενυδρεία. Οι χερσαίες εγκαταστάσεις είναι ελαφρές κατασκευές με φυσικό φωτισμό κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κάθε ιχθυογεννητικός σταθμός έχει ειδικό χώρο-εργαστήριο για τους απαραίτητους φυσικούς, χημικούς και μικροβιολογικούς έλεγχους. Για την κάλυψη των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια σε περίπτωση διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος διαθέτουν και γεννήτρια παραγωγής επειδή η διακοπή της συνεχούς παροχής θαλασσινού νερού είναι δυνατόν να αποδειχθεί καταστροφική. Η εσωτερική μορφή της μονάδας συνίσταται από δεξαμενές, σωληνώσεις και συνεχή ροή θαλασσινού νερού. Το "μηχανικό" μέρος είναι ουσιαστικά το αντλιοστάσιο -με το οποίο επιτυγχάνεται η κυκλοφορία του νερού- και ο αεροσυμπιεστής για την παροχή ατμοσφαιρικού αέρα. Απαραίτητοι επίσης είναι οι χώροι του μηχανουργείου, της αποθήκης ιχθυοτροφών, της εστίασης των εργαζομένων καθώς και χώροι γραφείων για τη διοίκηση του σταθμού.
Η παραγωγική διαδικασία ξεκινάει με την παρουσία γεννητόρων (Τμήμα Γεννητόρων), την εκκόλαψη των αυγών, την αύξηση των ιχθυδίων και την παραγωγή της απαιτούμενης ζωντανής τροφής των πρώτων σταδίων ζωής (πλαγκτόν). Η παραγωγή και γονιμοποίηση των αυγών απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και το ίδιο ισχύει σε ό,τι αφορά τη διατήρηση σε ζωή των ιχθυδίων τα οποία θα παραμείνουν στις ειδικές δεξαμενές τουλάχιστον μέχρις ότου φθάσουν το βάρος των 2 γραμμαρίων σε 4 μήνες. Ένας ιχθυογεννητικός σταθμός ετήσιας δυναμικότητας ενός εκατομμυρίου ιχθυδίων έχει την δυνατότητα κάλυψης μιας μονάδας εκτροφής με παραγωγική δυνατότητα 200 τόνων τσιπούρας ή λαβρακίου το χρόνο. Η ετήσια παραγωγή του ιχθυογεννητικού σταθμού το χρόνο σε βιομάζα (1.000.000 ιχθύδια Χ 2 γραμμάρια το καθένα) είναι της τάξης των 2 τόνων. Αν προστεθούν και οι απώλειες λόγω θνησιμότητας περίπου 20% ιδιαίτερα σε νεαρά στάδια η συνολική παραγόμενη βιομάζα φτάνει τους 2,4 τόνους ή σε μηνιαία βάση 200 κιλά ψαριών. Η απαραίτητη τροφή (με συντελεστή μετατρεψιμότητας τροφής ίσο με 3) φθάνει τα 600 κιλά το μήνα ή 20 κιλά το 24ωρο.
Πλωτοί ιχθυοκλωβοί εκτροφής
Οι πλωτοί ιχθυοκλωβοί της μονάδας εκτροφής έχουν διαφορετικά μεγέθη. Το εμβαδόν του καθενός από αυτούς στην επιφάνεια της θάλασσας, αρχίζει από τα 20 τετραγωνικά μέτρα (4Χ5 μέτρα) και σπάνια φθάνει μέχρι τα 200 τετραγωνικά μέτρα. Σε εγκαταστάσεις μονάδων παραγωγής 200 τόνων υπάρχουν περίπου 30 κλωβοί επιφάνειας στη θάλασσα 25 τετραγωνικών μέτρων και 70 κλωβοί 50 τετραγωνικών μέτρων. Το σύνολο επομένως, του "καλυπτόμενου" θαλάσσιου χώρου φθάνει τα 4 στρέμματα περίπου.
Οι κλωβοί επιπλέουν στη θάλασσα με τη βοήθεια ειδικών κατασκευών (αεροστεγή δοχεία όπως οι σημαδούρες) και διαθέτουν τριγύρω ένα χώρο πλάτους μικρότερου του ενός μέτρου που επιτρέπει το βάδισμα και είναι είτε ξύλινος είτε μεταλλικός από αλουμίνιο. Κάθε κλωβός έχει ένα δίχτυ που φθάνει μέχρι βάθους 6-9 μέτρων, γύρω από κάθε πλευρά, που κλείνει στον πυθμένα. Ο συνολικός, επομένως θαλάσσιος όγκος που καταλαμβάνει μια μονάδα 200 τόνων φθάνει τα 20.000-25.000 κυβικά μέτρα. Οι κλωβοί είναι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο και στηρίζονται στο πυθμένα, για να μη μετακινηθούν, με ισχυρά συρματόσχοινα. Όταν η μονάδα δεν διαθέτει χερσαίες εγκαταστάσεις ή οι εγκαταστάσεις είναι σχετικά μακριά υπάρχει και ειδικό δωμάτιο που επιπλέει μικρότερο των 10 τετραγωνικών μέτρων. Σε αυτό τοποθετούνται οι τροφές, ο καταδυτικός εξοπλισμός των δυτών και τα άλλα απαραίτητα υλικά και εργαλεία. Στους κλωβούς όπου υπάρχουν τα μικρότερα ψάρια υπάρχει και κάλυψη με δίχτυ στην επιφάνεια για να παρεμποδίζονται τα θαλασσοπούλια τα οποία τρώνε τα ψάρια. Η πρόσβαση προς τους κλωβούς γίνεται συνήθως με μηχανοκίνητη βάρκα ή μικρό καΐκι. Μετά τον τέταρτο μήνα αρχίζει η περίοδος της προ-εκτροφής (τα ιχθύδια από 2 γραμμάρια φθάνουν τα 20 γραμμάρια) και της εκτροφής (από 20 γραμμάρια μέχρι το εμπορεύσιμο μέγεθος των 400 γραμμαρίων). Στη φάση της προ-εκτροφής (ή ένα τμήμα της) τα ιχθύδια είναι δυνατόν να παραμείνουν για μεγαλύτερη ασφάλεια (συχνά μέχρι του μεγέθους των 20 γραμμαρίων) στον ιχθυογεννητικό σταθμό και στη συνέχεια στους κλωβούς εκτροφής. Τα ιχθύδια, μέχρι να αποκτήσουν το εμπορεύσιμο μέγεθος παραμένουν στους πλωτούς ιχθυοκλωβούς εκτροφής για περίπου 18 μήνες. Υπάρχει, επομένως μια "διανομή" αριθμών και μεγεθών στους επιμέρους κλωβούς με κυμαινόμενη ποσότητα ψαριών. Η πυκνότητα των ψαριών σ' ένα κλωβό στις πρώτες φάσεις εκτροφής, ας πάρουμε για παράδειγμα την εποχή που τα ψάρια έχουν μέσο βάρος 70 γραμμάρια, μπορεί να φθάσει τα 150 άτομα στο κυβικό μέτρο ενώ όσο πλησιάζουν το εμπορεύσιμο βάρος τα 30 άτομα το κυβικό μέτρο. Ένας κλωβός επομένως, όγκου 250 κυβικών μέτρων μπορεί να περιέχει και 7.000 ψάρια εμπορεύσιμου μεγέθους ή 3 τόνους. Σε γενικά πλαίσια είναι δυνατόν ν' αναφερθεί ότι οι πυκνότητες της εκτροφής κυμαίνονται από 1 κιλό ιχθύδια στο κυβικό μέτρο (περίπτωση γόνου) μέχρι και 25 κιλά ψάρια το κυβικό μέτρο (περίπτωση μεγάλων ψαριών).
