Φροντίδες χοίρων

Το νεαρό χοιρίδιο είναι πολύ ευαίσθητο, δεδομένου ότι έχει μικρά αποθέματα ενέργειας και είναι πολύ μικρό σε μέγεθος. Για τον λόγο αυτό διατρέχει σημαντικούς κινδύνους από διάρροιες, έλλειψη τροφής και πλακώματα από τη μητέρα του. Το φυσιολογικό νεογέννητο χοιρίδιο έχει τρεις βασικές ανάγκες για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί:

• Περιβάλλον ζεστό χωρίς ρεύματα αέρα, ώστε να μη σπαταλά την περιορισμένη του ενέργεια,
• Επαρκή και συχνή διατροφή,
• Προστασία από τα πατήματα και πλακώματα της μητέρας του.

Επαρκείς εγκαταστάσεις στο θάλαμο τοκετών

Οι διαθέσιμες εγκαταστάσεις του θαλάμου τοκετών πρέπει να έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά από τα οποία τα πιο σημαντικά είναι:

• Εύκολη πρόσβαση στο πίσω μέρος της χοιρομητέρας ώστε να είναι δυνατή η παροχή βοήθειας στην ίδια και τα χοιρίδια.
• Σχεδίαση του κλωβού τοκετού ώστε να ελέγχεται ο τρόπος που η χοιρομητέρα κάθεται ή ξαπλώνει για την αποφυγή των συνθλήψεων των χοιριδίων.
• Λάμπες υπέρυθρων ακτίνων ή θερμάστρες με φωτεινό οδηγό, τοποθετημένες αρχικά στις δύο πλευρές του κελιού στην περιοχή του μαστού, εκτός εάν η διευθέτηση αυτή προκαλέι περισσότερα πατήματα αφού ορισμένα χοιρίδια ξαπλώνουν πάνω στο μαστό. Κατά τη διάρκεια του τοκετού η μία από τις θερμαντικές πηγές μετακινείται στο πίσω μέρος της μητέρας ώστε να εξασφαλίζονται υψηλές θερμοκρασίες στα χοιρίδια μόλις γεννηθούν.
• Κατάλληλος τύπος δαπέδου κάτω από τις θερμαντικές πηγές ώστε να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες θερμότητας από το σώμα των χοιριδίων όταν ξαπλώνουν.
• Κατάλληλος τύπος δαπέδου για τη χοιρομητέρα ώστε αυτή να πατά και να ξαπλώνει άνετα ο οποίος όμως θα εξασφαλίζει την άνετη κίνηση των χοιριδίων και την αποφυγή τραυματισμών στα πόδια τους.
• Στην περίπτωση δαπέδων με δοκίδες πρέπει να τοποθετείται για τις πρώτες 24 ώρες μετά τον τοκετό κάποιου είδους στρωμνής (π.χ. κομμένο χαρτί) κάτω από τους μαστούς και στην περιοχή των χοιριδίων. Με την παροχή στρωμνής μειώνονται σημαντικά οι περιπτώσεις διαρροιών και τραυματισμών των χοιριδίων, όπως και της χοιρομητέρας.

Προσοχή στην αγαλαξία

Πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος αγαλαξίας της χοιρομητέρας:

• Προσεκτική παρατήρηση για μείωση της όρεξης και σκλήρυνση του μαστού της χοιρομητέρας.
• Προσεκτική παρατήρηση των χοιριδίων για ανησυχία και απώλεια βάρους.
• Πιθανή έξοδος υγρών από το αιδοίο της χοιρομητέρας.
• Θερμομέτρηση της χοιρομητέρας δύο φορές την ημέρα για τις 2-3 πρώτες ημέρες ανεξάρτητα απ' το εάν έχει πρόβλημα ή όχι.
• Μόλις διαπιστωθεί αυξημένη θερμοκρασία (πάνω από 4^oC) ή οποιαδήποτε άλλη ένδειξη αγαλαξίας πρέπει να εφαρμόζεται αμέσως η απαραίτητη θεραπεία. Ορισμένες χοιρομητέρες ίσως χρειαστούν χορήγηση ωκυτοκίνης για να "κατεβάσουν" γάλα. Πολλές φορές είναι δυνατό να εφαρμοστεί και θεραπεία ρουτίνας σε όλες τις χοιρομητέρες που γεννούν αν αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Η πρώιμη διάγνωση και η άμεση θεραπεία είναι οι βασικές αρχές για τη μείωση της αγαλαξίας.

Φροντίδα των μικρών χοιριδίων

Η άριστη σχεδίαση των εγκαταστάσεων εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση των "πατημάτων" και της δοιάριας και τα μέτρα για την αγαλαξία την επαρκή διατροφή των χοιριδίων. Παρόλα αυτά όμως τα μικρά και αδύνατα χοιρίδια χρειάζονται οπωσδήποτε ιδιαίτερη φροντίδα.

• Άνετο περιβάλλον.
• Παροχή βοήθειας στα αδύνατα χοιρίδια να θηλάσουν αμέσως μετά τον τοκετό όταν ακόμη το γάλα είναι συνεχώς διαθέσιμο από τη χοιρομητέρα και αυτά δεν έχουν εξαντληθεί. Εάν δε βγαίνει γάλα απ' τις θηλές καλό είναι να υπάρχει πρωτόγαλα από άλλες χοιρομητέρες ή τεχνητό γάλα που προσφέρεται με το μπουκάλι και βοηθά τα ασθενικά χοιρίδια τις πρώτες ώρες της ζωής τους.
• Τα χοιρίδια αυτά πρέπει να οδηγούνται στις λειτουργικές θηλές που αφήνουν τα μεγαλύτερα αδέλφια τους έτσι ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο ο ανταγωγνισμός για τις θηλές.
• Απαιτείται εξίσωση του βάρους των χοιριδίων κάθε τοκετοομάδας με την εφαρμογή υιοθεσίας αμέσως μετά τον τοκετό.
• Τα μικρά και προβληματικά χοιρίδια πρέπει να τοποθετούνται σε μία ήσυχη και βολική χοιρομητέρα που έχει μικρού σχετικά μεγέθους και προσιτές θηλές.
• Κατά την υιοθεσία πρέπει να διασφαλίζεται αριθμός χοιριδίων στην κάθε τοκετοομάδα ώστε να μην υπερβαίνει την ικανότητα θηλασμού της χοιρομητέρας.
• Εάν η χοιρομητέρα δεν έχει αρκετό γάλα τότε πρέπει να δίνεται τεχνητό γάλα, συχνά και σε μικρές πσότητες σε καθαρά δοχεία μέχρις ότου αποκατασταθεί η γαλακτοπαραγωγή της χοιρομητέρας. Εάν δεν αποκαθίσταται η γαλακτοπαραγωγή της, τα χοιρίδια πρέπει να μεταφερθούν σε άλλη, όσο ακόμη αυτά είναι δυνατά και υγιή.

Περισσότερο από 75% των θανάτων χοιριδίων οφείλονται στις διάρροιες, έλλειψη τροφής και "πλακώματα". Η συστηματική φροντίδα της μητέρας και των νεαρών χοιριδίων για μικρό μόνο χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό βοηθά ώστε τα αρσενικά χοιρίδια να αναπτυχθούν καλά και να γίνουν αποδοτικά για την εκμετάλλευση.

Μείωση της υποθερμίας των νεογέννητων χοιριδίων

Η φυσιολογική θερμοκρασία σώματος των χοιριδίων είναι 39^oC. Εάν οι εγκαταστάσεις τοκετού δεν είναι άριστες, η θερμοκρασία σώματος μειώνεται αμέσως μετά τον τοκετό διότι το χοιρίδιο χρησιμοποιεί τη σωματική θερμότητα για να στεγνώσει. Όσο πιο κρύο είναι το περιβάλλον τόσο μεγαλύτερη θα είναι η πτώση της θερμοκρασίας του σώματος. Τα μικρά χοιρίδια χάνουν θερμότητα πιο γρήγορα από τα μεγάλα έτσι υποφέρουν από μεγαλύτερη πτώση της θερμοκρασίας σώματος. Όταν η θερμοκρασία σώματος μειώνεται (ιδιαίτερα κάτω απ' τους 37^oC) το χοιρίδιο γίνεται νωχελικό. Δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τα άλλα για την κατάληψη θηλής και φυσικά την επαρκή πρόσληψη ποσότητας πρωτογάλακτος. Η μείωση της κινητικότητάς του το κάνει πιο ευάλωτο στα πλακώματα και την έλλειψη τροφής. Είναι επίσης πιο ευάλωτο στις μολύνσεις (διάρροιες) λόγω της μειωμένης πρόσληψης πρωτογάλακτος. Πρέπει λοιπόν να παρέχονται στα χοιρίδια άριστες συνθήκες περιβάλλοντος κατά τον τοκετό ώστε να αποφεύγεται η πτώση της θερμοκρασίας του σώματός τους.

Η χοιρομητέρα είναι άνετα όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 18^oC. Γεννά πιο γρήγορα, τα θνησιγενή χοιρίδια είναι μειωμένα, είναι σε άριστη κατάσταση μετά το τέλος του τοκετού, έχει αυξημένη όρεξη και παράγει περισσότερο γάλα. Τα χοιρίδια απαιτούν μια θερμοκρασία περιβάλλοντος 34^oC στο χώρο γέννησής τους και στις δύο πλευρές του κελιού τοκετού για να μην παρατηρηθεί σημαντική πτώση της θερμοκρασίας σώματος μετά τη γέννησή τους.