Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Καλλιέργεια σόργου"

Από GAIApedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Γραμμή 37: Γραμμή 37:
 
{{{top_heading|==}}}Λίπανση{{{top_heading|==}}}
 
{{{top_heading|==}}}Λίπανση{{{top_heading|==}}}
  
−
Σε ξηρικές συνθήκες το [[Σόργο φυτό |σόργο]] σπάνια αντιδρά στην προσθήκη θρεπτικών στοιχείων υπό οποιαδήποτε μορφή. Εφαρμογή λιπασμάτων ή κόπρου έχει προσωρινή επίδραση στα πρώτα στάδια ανάπτυξης όταν το επιφανειακό στρώμα εδάφους είναι ακόμα υγρό. Η ξήρανση του επιφανειακού στρώματος ουσιαστικά αδρανοποιεί τα θρεπτικά στοιχεία. Μελετάται η αντίδραση μετά από τοποθέτηση σε βαθύτερα στρώματα εδάφους, αλλά τα αποτελέσματα είναι ακόμη ασαφή. Αντίθετα σε αρδευόμενες καλλιέργειες το σόργο αντιδρά στη [[Λίπανση σόργου |λίπανση]], αλλά λιγότερο εντυπωσιακά από τον [[Αραβόσιτος φυτό |αραβόσιτο]] στις ίδιες συνθήκες. Αυτό βασικά συμβαίνει λόγω της μικρότερης βλαστητικής του ανάπτυξης και του περισσότερου εκτεταμένου ριζικού του συστήματος.  
+
Σε ξηρικές συνθήκες το [[Σόργο φυτό |σόργο]] σπάνια αντιδρά στην προσθήκη θρεπτικών στοιχείων υπό οποιαδήποτε μορφή. Εφαρμογή λιπασμάτων ή κόπρου έχει προσωρινή επίδραση στα πρώτα στάδια ανάπτυξης όταν το επιφανειακό στρώμα εδάφους είναι ακόμα υγρό. Η ξήρανση του επιφανειακού στρώματος ουσιαστικά αδρανοποιεί τα θρεπτικά στοιχεία. Μελετάται η αντίδραση μετά από τοποθέτηση σε βαθύτερα στρώματα εδάφους, αλλά τα αποτελέσματα είναι ακόμη ασαφή. Αντίθετα σε αρδευόμενες καλλιέργειες το σόργο αντιδρά στη [[Λίπανση σόργου |λίπανση]], αλλά λιγότερο εντυπωσιακά από τον [[Αραβόσιτος φυτό |αραβόσιτο]] στις ίδιες συνθήκες. Αυτό βασικά συμβαίνει λόγω της μικρότερης βλαστητικής του ανάπτυξης και του περισσότερου εκτεταμένου ριζικού του συστήματος.
 +
 
 +
{{{top_heading|==}}}Άρδευση{{{top_heading|==}}}
 +
 
 +
Παρά την αναμφισβήτητη αντοχή του σόργου στην ξηρασία και την παραγωγικότητά του υπό εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, η ισχυρή εξάρτηση των αποδόσεων από την υδατοκατανάλωση δείχνει ότι η καλλιέργεια χρειάζεται νερό για υψηλή αποδοτικότητα.
 +
 
 +
Η <span style="font-weight:bold;">ολική υδατοκατανάλωση</span> κυμαίνεται από 250 mm (σε ξηρικες συνθήκες και ξηρές περιοχές) μέχρι 700 mm νερού (σε μεγάλες συχνότητες αρδεύσεων).
 +
 
 +
Η <span style="font-weight:bold;">ημερήσια υδατοκατανάλωση</span> ξεκινά από 2.5 mm νερού τις πρώτες 30 40 ημ. από το φύτρωμα για να φθάσει ένα μέγιστο κατά την εμφάνιση της ταξιανθίας και την καρπόδεση. Η μέγιστη ημερήσια υδατοκατανάλωση ποικίλλει από 3.5-9 mm ανάλογα με τον βαθμό επάρκειας νερού.
 +
 
 +
Το <span style="font-weight:bold;">βάθος ενεργού ριζοστρώματος</span> εξαρτάται, εκτός των άλλων, από τη συχνότητα των [[Άρδευση σόργου |αρδεύσεων]]<ref name="Σιτηρά θερμών κλιμάτων"/>. Συνήθως φθάνει μέχρι τα 90 cm, αλλά πλησιάζει περισσότερο στην επιφάνεια όσο συχνότερες είναι οι αρδεύσεις.
 +
 
 +
Η <span style="font-weight:bold;">κρίσιμη περίοδος</span> όπου απαιτείται επάρκεια νερού προηγείται λίγο της εμφάνισης των ταξιανθιών και φθάνει μέχρι το στάδιο της μαλακής ζύμης. Επάρκεια νερού σε αυτό το στάδιο αυξάνει τον αριθμό των καρπών/ταξιανθία και το βάρος τους. Αντίθετα, επάρκεια νερού κατά τα τελευταία στάδια του γεμίσματος καθυστερεί την ωρίμανση των [[Βοτανικά χαρακτηριστικά σόργου#Καρπός |καρπών]] και υποβοηθά στην παραγωγή διακλαδώσεων. Συνιστάται μία πλήρης άρδευση πριν από τη σπορά με στόχο τον κορεσμό του εδάφους μέχρι το βάθος των 200 cm.
  
 
<ref name="Σιτηρά θερμών κλιμάτων"/>
 
<ref name="Σιτηρά θερμών κλιμάτων"/>
Γραμμή 53: Γραμμή 65:
 
*[[Σπορά σόργου]]
 
*[[Σπορά σόργου]]
 
*[[Λίπανση σόργου]]
 
*[[Λίπανση σόργου]]
 +
*[[Άρδευση σόργου]]
  
 
==Βιβλιογραφία==
 
==Βιβλιογραφία==

Αναθεώρηση της 14:00, 8 Ιουλίου 2013

Το σόργο μπορεί να ακολουθήσει οποιοδήποτε φυτό. Συνήθως προηγούνται χειμερινά σιτηρά και ψυχανθή.

Το σόργο μπορεί να ακολουθήσει οποιοδήποτε φυτό[1]. Συνήθως προηγούνται χειμερινά σιτηρά και ψυχανθή. Έχει παρατηρηθεί ότι σανοδοτικό ψυχανθές έχει πιο ευεργετικά αποτελέσματα από καρποδοτικό σιτηρό στο σόργο επειδή εξοικονομείται εδαφική υγρασία τουλάχιστο κατά 30-50% και το έδαφος έχει υψηλότερο επίπεδο γονιμότητας.

Οι επιδράσεις του σόργου είναι αρνητικές στα φυτά που ακολουθούν για πολλούς λόγους:

  • Λόγω της εξάντλησης της εδαφικής υγρασίας με το καλά δικτυωμένο ριζικό του σύστημα,
  • Λόγω της κατανάλωσης των νιτρικών του εδάφους. Τα υπολείμματα της καλλιέργειας έχουν υψηλά ποσοστά ζαχάρων που φθάνουν το 15-55% του ξηρού βάρους (στον αραβόσιτο είναι μόνο 1-4.5 %). Αυτά επάγουν τον πολλαπλασιασμό των μικροοργανισμών και την κατανάλωση του διαθέσιμου αζώτου του εδάφους σε βάρος των φυτών. Έτσι, παρατηρείται για ένα διάστημα 2-3 μηνών πενία αζώτου στο έδαφος. Διορθώνεται με πρόσθετη αζωτούχο λίπανση ή προσθήκη κόπρου στην επόμενη καλλιέργεια. Για τους λόγους αυτούς, οι αποδόσεις χειμερινού σιτηρού μετά το σόργο είναι αρκετά χαμηλές. Συνιστάται επομένως να ακολουθούν το σόργο ανοιξιάτικα φυτά, ενώ για τα χειμωνιάτικα απαιτείται οπωσδήποτε αζωτούχος λίπανση κατά τη σπορά,
  • Μια πρόσθετη δυσμενής επίδραση φαίνεται να οφείλεται σε φαινόμενα αλληλοπάθειας του σόργου. Εκχυλίσματα από βλαστούς και ρίζες σόργου ήταν περισσότερο τοξικά σε αρτίβλαστα σιταριού συγκριτικά με αντίστοιχα εκχυλίσματα από αραβόσιτο, σιτάρι και βρώμη.
  • Το σόργο αφήνει τον αγρό σε κακή κατάσταση από πλευράς δομής. Οι βώλοι διασπώνται δύσκολα λόγω της ξηρότητάς τους και λόγω των πολυπληθών ριζιδίων που εγκλωβίζουν το χώμα και επομένως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην προετοιμασία του εδάφους, για την επόμενη καλλιέργεια.
Τα ψυχανθή αποτελούν άριστο προηγούμενο για το σόργο αυξάνοντας σημαντικά την απόδοσή του.

Τα ψυχανθή, ιδίως τα σανοδοτικά, αποτελούν άριστο προηγούμενο για το σόργο αυξάνοντας σημαντικά την απόδοσή του μέσω του αζώτου που προσφέρουν. Εναλλαγή σόργου με σόγια για τέσσερα χρόνια αύξησε τις αποδόσεις του σόργου κατά 190 kg/στρ. συγκριτικά με τετραετή μονοκαλλιέργεια σόργου.

Με βάση αυτά, παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα αμειψισπορών όπου θα μπορούσε να συμπεριληφθεί το σόργο:

  1. σανοδοτικό ψυχανθές - σόργο - αραβόσιτος
  2. χειμ. σιτηρό - σόργο - χειμ. ψυχανθές
  3. σανοδοτικό ψυχανθές - σόργο - χειμ. σιτηρό (με προσθήκη αζώτου στη βασική λίπανση).

Επίσης, σε ξηρές περιοχές μπορεί το σόργο να αποδώσει ικανοποιητικά μετά από αγρανάπαυση.

Προετοιμασία εδάφους

Η προετοιμασία του εδάφους[1] στο σόργο έχει ως κύριους στόχους την εξοικονόμηση επαρκούς εδαφικής υγρασίας, την απομάκρυνση των ζιζανίων και τη δημιουργία επιμελώς κοκκοποιημένου εδάφους. Η διατήρηση επαρκούς εδαφικής υγρασίας επιτελείται κυρίως με χειμωνιάτικες κατεργασίες που αυξάνουν τη διηθητικότητα του εδάφους (καλλιεργητές) ή καταστρέφουν τα χειμωνιάτικα ζιζάνια (υνιοφόρα, δισκάροτρα και καλλιεργητές). Η καταπολέμηση των ζιζανίων μπορεί να γίνει και με χημική ζιζανιοκτονία.

Η απουσία ζιζανίων από τον αγρό κατά την εποχή της σποράς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την καλή εγκατάσταση της καλλιέργειας, δεδομένου ότι η πρώτη ανάπτυξη του σόργου είναι βραδεία. Εχει επομένως μεγάλη σημασία ο χρόνος της τελευταίας καλλιεργητικής εργασίας που πρέπει να βρίσκεται πολύ κοντά στον χρόνο σποράς. Η επιμελημένη επιφανειακή κατεργασία είναι απαραίτητη για το σόργο, επειδή οι σπόροι είναι αρκετά μικρού μεγέθους. Κατά τα άλλα, ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στον αραβόσιτο.

Σπορά

Από πειράματα έχει βρεθεί ότι μεγάλες αποστάσεις[1] μεταξύ φυτών σόργου στη γραμμή προκαλούν μεγάλη βλαστητική ανάπτυξη και πρόωρη εξάντληση της εδαφικής υγρασίας με δυσμενείς επιπτώσεις στις αποδόσεις. Αντίθετα, μικρές αποστάσεις στη γραμμή και μεγαλύτερες μεταξύ των γραμμών έχουν ευεργετικές επιδράσεις. Ο ανταγωγνισμός μεταξύ των φυτών στη γραμμή καθυστερεί την έντονη βλαστητική τους ανάπτυξη και οι ρίζες τους αναπτύσσονται πλάγια σε ανεκμετάλλευτο έδαφος όπου υπάρχει διαθέσιμη εδαφική υγρασία. Έτσι, οι αποδόσεις είναι αυξημένες και η ωρίμανση πιο ομοιόμορφη.

Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών υπό ξηρικές συνθήκες σε ξηρές περιοχές πρέπει να είναι 100-110cm, σε ποτιστικά εδάφη ή υγρές περιοχές 40-50cm ενώ μπορούν να φτάσουν και τα 35cm υπό πολύ ευνοϊκές συνθήκες.

Το σόργο στις εύκρατες περιοχές σπείρεται την άνοιξη, ενώ στις τροπικές όλο το χρόνο, ανάλογα με την περίοδο των βροχοπτώσεων.

Συνιστάται η πρωιμότερη δυνατή σπορά για έντονη πρώτη ανάπτυξη, καλύτερη εκμετάλλευση της εδαφικής υγρασίας και μείωση των απωλειών νερού από την επιφάνεια του εδάφους καθώς και αποφυγή βλαβών από υψηλές θερμοκρασίες κατά την άνθηση.

Λίπανση

Σε ξηρικές συνθήκες το σόργο σπάνια αντιδρά στην προσθήκη θρεπτικών στοιχείων υπό οποιαδήποτε μορφή. Εφαρμογή λιπασμάτων ή κόπρου έχει προσωρινή επίδραση στα πρώτα στάδια ανάπτυξης όταν το επιφανειακό στρώμα εδάφους είναι ακόμα υγρό. Η ξήρανση του επιφανειακού στρώματος ουσιαστικά αδρανοποιεί τα θρεπτικά στοιχεία. Μελετάται η αντίδραση μετά από τοποθέτηση σε βαθύτερα στρώματα εδάφους, αλλά τα αποτελέσματα είναι ακόμη ασαφή. Αντίθετα σε αρδευόμενες καλλιέργειες το σόργο αντιδρά στη λίπανση, αλλά λιγότερο εντυπωσιακά από τον αραβόσιτο στις ίδιες συνθήκες. Αυτό βασικά συμβαίνει λόγω της μικρότερης βλαστητικής του ανάπτυξης και του περισσότερου εκτεταμένου ριζικού του συστήματος.

Άρδευση

Παρά την αναμφισβήτητη αντοχή του σόργου στην ξηρασία και την παραγωγικότητά του υπό εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, η ισχυρή εξάρτηση των αποδόσεων από την υδατοκατανάλωση δείχνει ότι η καλλιέργεια χρειάζεται νερό για υψηλή αποδοτικότητα.

Η ολική υδατοκατανάλωση κυμαίνεται από 250 mm (σε ξηρικες συνθήκες και ξηρές περιοχές) μέχρι 700 mm νερού (σε μεγάλες συχνότητες αρδεύσεων).

Η ημερήσια υδατοκατανάλωση ξεκινά από 2.5 mm νερού τις πρώτες 30 40 ημ. από το φύτρωμα για να φθάσει ένα μέγιστο κατά την εμφάνιση της ταξιανθίας και την καρπόδεση. Η μέγιστη ημερήσια υδατοκατανάλωση ποικίλλει από 3.5-9 mm ανάλογα με τον βαθμό επάρκειας νερού.

Το βάθος ενεργού ριζοστρώματος εξαρτάται, εκτός των άλλων, από τη συχνότητα των αρδεύσεων[1]. Συνήθως φθάνει μέχρι τα 90 cm, αλλά πλησιάζει περισσότερο στην επιφάνεια όσο συχνότερες είναι οι αρδεύσεις.

Η κρίσιμη περίοδος όπου απαιτείται επάρκεια νερού προηγείται λίγο της εμφάνισης των ταξιανθιών και φθάνει μέχρι το στάδιο της μαλακής ζύμης. Επάρκεια νερού σε αυτό το στάδιο αυξάνει τον αριθμό των καρπών/ταξιανθία και το βάρος τους. Αντίθετα, επάρκεια νερού κατά τα τελευταία στάδια του γεμίσματος καθυστερεί την ωρίμανση των καρπών και υποβοηθά στην παραγωγή διακλαδώσεων. Συνιστάται μία πλήρης άρδευση πριν από τη σπορά με στόχο τον κορεσμό του εδάφους μέχρι το βάθος των 200 cm.

[1]

Σχετικές σελίδες

Βιβλιογραφία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Τα σιτηρά των θερμών κλιμάτων Αραβόσιτος-Σόργο-Ρύζι-Κεχρί", Ανδρέας Ι. Καραμάνος, Εκδόσεις Παπαζήση.

Σύνδεσμοι


Ανακτήθηκε από «http://www.gaiapedia.gr/gaiapedia/index.php?title=Καλλιέργεια_σόργου&oldid=12914»