Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Φροντίδες αλόγου"

Από GAIApedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
 
(5 ενδιάμεσες αναθεωρήσεις από ένα χρήστη δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
Μία απ΄τις φροντίδες που πρέπει να γίνονται στην [[Εκτροφή ιπποειδών |εκτροφή αλόγων]] είναι αυτή του διορθωτικού πεταλώματος.
+
Μία απ΄τις φροντίδες που πρέπει να γίνονται στην [[Εκτροφή ιπποειδών |εκτροφή αλόγων]] είναι αυτή του διορθωτικού πεταλώματος<ref name="Διορθωτικό πετάλωμα"/>.
  
 
Πολλές φορές, ο πεταλωτής έρχεται αντιμέτωπος με διορθωτικές διαδικασίες προκειμένου να βελτιώσει την κίνηση ενός αλόγου ή ακόμα και για να σταματήσει την τυχόν χωλότητά του από κάποιον τραυματισμό. Σε μεγάλο ποσοστό η θεραπεία και το ορθοπεδικό πετάλωμα ενός αλόγου που πάσχει, για παράδειγμα, από σύνδρομο ποδοτροχιλίτιδας ή από κάταγμα τρίτης φάλαγγας, μπορεί να διορθωθεί.
 
Πολλές φορές, ο πεταλωτής έρχεται αντιμέτωπος με διορθωτικές διαδικασίες προκειμένου να βελτιώσει την κίνηση ενός αλόγου ή ακόμα και για να σταματήσει την τυχόν χωλότητά του από κάποιον τραυματισμό. Σε μεγάλο ποσοστό η θεραπεία και το ορθοπεδικό πετάλωμα ενός αλόγου που πάσχει, για παράδειγμα, από σύνδρομο ποδοτροχιλίτιδας ή από κάταγμα τρίτης φάλαγγας, μπορεί να διορθωθεί.
Γραμμή 14: Γραμμή 14:
 
{{{top_heading|==}}}Εμβολιασμοί{{{top_heading|==}}}
 
{{{top_heading|==}}}Εμβολιασμοί{{{top_heading|==}}}
  
Οι εμβολιασμοί είναι ένας εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος προστασίας των αλόγων από [[Ασθένειες ιπποειδών |ασθένειες]]. Τα εμβόλια που κυκλοφορούν στη χώρα μας για τα αλογα δίνουν προστασία για τις εξής ασθένειες: τέτανος, [[Γρίπη ιπποειδών |γρίππη]], [[Ερπητοΐωση των ιπποειδών |ρινοπνευμονίτιδα]]. Για να αποκτήσει το άλογο τη μέγιστη προστασία είναι αναγκαίο ένα πλήρες εμβολιακό πρόγραμμα. Εντούτοις οι εμβολιασμοί δεν μπορούν να εγγυηθούν 100% προστασία.
+
Οι εμβολιασμοί <ref name="Εμβολιασμοί αλόγου"/> είναι ένας εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος προστασίας των αλόγων από [[Ασθένειες ιπποειδών |ασθένειες]]. Τα εμβόλια που κυκλοφορούν στη χώρα μας για τα αλογα δίνουν προστασία για τις εξής ασθένειες: τέτανος, [[Γρίπη ιπποειδών |γρίππη]], [[Ερπητοΐωση των ιπποειδών |ρινοπνευμονίτιδα]]. Για να αποκτήσει το άλογο τη μέγιστη προστασία είναι αναγκαίο ένα πλήρες εμβολιακό πρόγραμμα. Εντούτοις οι εμβολιασμοί δεν μπορούν να εγγυηθούν 100% προστασία.
  
 
Ο εμβολιασμός είναι μία έγχυση από βακτήρια ή ιούς που είναι αδρανοποιημένοι ή τροποποιημένοι ούτως ώστε να μην προκαλέσουν την πραγματική ασθένεια στο άλογο. Συνήθως χρειάζονται 2 ή περισσότερες δόσεις για να αρχίσει μία επαρκής ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι εμβολιασμοί ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο από τις μολύνσεις και βοηθούν στην πρόληψη των ασθενειών αλλά δεν προστατεύουν από τις ασθένειες σε όλες τις περιπτώσεις.
 
Ο εμβολιασμός είναι μία έγχυση από βακτήρια ή ιούς που είναι αδρανοποιημένοι ή τροποποιημένοι ούτως ώστε να μην προκαλέσουν την πραγματική ασθένεια στο άλογο. Συνήθως χρειάζονται 2 ή περισσότερες δόσεις για να αρχίσει μία επαρκής ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι εμβολιασμοί ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο από τις μολύνσεις και βοηθούν στην πρόληψη των ασθενειών αλλά δεν προστατεύουν από τις ασθένειες σε όλες τις περιπτώσεις.
Γραμμή 25: Γραμμή 25:
 
[[Image:Επιλογή σέλλας.jpg|thumb|px100|Η σέλλα δεν πρέπει να ακουμπάει καθόλου στην σπονδυλική στήλη του αλόγου]]
 
[[Image:Επιλογή σέλλας.jpg|thumb|px100|Η σέλλα δεν πρέπει να ακουμπάει καθόλου στην σπονδυλική στήλη του αλόγου]]
  
Το άλογο πρέπει να στέκεται σε επίπεδη επιφάνεια. Η σέλλα τοποθετειται χωρίς υποσάγματα.
+
Το άλογο πρέπει να στέκεται σε επίπεδη επιφάνεια. Η σέλλα <ref name="Επιλογή σέλλας-Τρόπος τοποθέτησης"/> τοποθετειται χωρίς υποσάγματα.
 
Στάδια ελέγχου:
 
Στάδια ελέγχου:
 
#Χωρίς έποχο(girth).
 
#Χωρίς έποχο(girth).
Γραμμή 38: Γραμμή 38:
 
{{{top_heading|==}}}Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου{{{top_heading|==}}}
 
{{{top_heading|==}}}Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου{{{top_heading|==}}}
  
Σήμερα τα άλογα ζουν περισσότερο λόγω της βελτίωσης των συνθηκών διατροφής, διαχείρησης και υγείας. Δεν είναι σπάνιο να συναντήσει κανείς άλογα μεγαλύτερα από 20 ή 30 χρονών. Η κληρονομικότητα ευθύνεται κατά ένα ποσοστό για την ηλικία όμως σημαντική είναι και η ευθύνη του ιδιοκτήτη. Κάποιοι νομίζουν ότι αφήνοντας ένα γέρικο άλογο στο λιβάδι είναι ο καλύτερος τρόπος συνταξιοδότησης. Το κάθε άλογο όμως είναι ξεχωριστό. Μερικά είναι νωχελικά ενώ σε άλλα αρέσει η δράση. Με την κατάλληλη διατροφή και άσκηση θα πετύχουμε το σκοπό μας. Ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες για την κατάλληλη φροντίδα του ηλικιωμένου αλόγου θα βοηθηθεί κάποιος που ενδιαφέρεται για το άλογό του.
+
Σήμερα τα άλογα ζουν περισσότερο λόγω της βελτίωσης των συνθηκών διατροφής, διαχείρησης και υγείας. Δεν είναι σπάνιο να συναντήσει κανείς άλογα μεγαλύτερα από 20 ή 30 χρονών. Η κληρονομικότητα ευθύνεται κατά ένα ποσοστό για την ηλικία <ref name="Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου"/> όμως σημαντική είναι και η ευθύνη του ιδιοκτήτη. Κάποιοι νομίζουν ότι αφήνοντας ένα γέρικο άλογο στο λιβάδι είναι ο καλύτερος τρόπος συνταξιοδότησης. Το κάθε άλογο όμως είναι ξεχωριστό. Μερικά είναι νωχελικά ενώ σε άλλα αρέσει η δράση. Με την κατάλληλη διατροφή και άσκηση θα πετύχουμε το σκοπό μας. Ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες για την κατάλληλη φροντίδα του ηλικιωμένου αλόγου θα βοηθηθεί κάποιος που ενδιαφέρεται για το άλογό του.
  
 
#Καθημερινή παρακολούθηση της σωματικής κατάστασης, της στάσης και της συμπεριφοράς του ζώου. Πρέπει να επισημανθούν όποιες αλλαγές παρατηρούνται, ακόμα καί οι πιο μικρές.
 
#Καθημερινή παρακολούθηση της σωματικής κατάστασης, της στάσης και της συμπεριφοράς του ζώου. Πρέπει να επισημανθούν όποιες αλλαγές παρατηρούνται, ακόμα καί οι πιο μικρές.
Γραμμή 56: Γραμμή 56:
 
[[Image:Φυσιοθεραπεία Αλόγων.jpg|thumb|px100|Στην εικόνα πιέζονται με το χέρι κάποια σημεία πίεσης (pressure points) έτσι ώστε να ξεμπλοκάρουν κάποιοι μύες.]]
 
[[Image:Φυσιοθεραπεία Αλόγων.jpg|thumb|px100|Στην εικόνα πιέζονται με το χέρι κάποια σημεία πίεσης (pressure points) έτσι ώστε να ξεμπλοκάρουν κάποιοι μύες.]]
  
Η φυσιοθεραπεία στα άλογα δε σημαίνει απαραίτητα πως γίνεται όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Εφαρμόζεται σε πολλά αθλητικά άλογα προληπτικά και είναι κάτι που βελτιώνει πολύ την κίνηση, την απόδοση και την αντοχή τους. Επίσης πολλές φορές χαλαρώνοντας τους μύες προλαβαίνεται κάποιο πιθανό τράβηγμα. Συμπληρωματικά στην κτηνιατρική αγωγή βοηθά στην αποκατάσταση κάποιου τραυματισμού, σε μυϊκούς πόνους, στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος διευκολύνοντας την ανάπλαση μυών κ.α. Κατά ένα ποσοστό 80% ο ιππέας θα νιώσει μεγάλη διαφορά μετά, και για το υπόλοιπο 20% που ο ιππέας μπορεί να μην καταλάβει διαφορά δεν σημαίνει ότι δεν έχει γίνει δουλειά.
+
Η φυσιοθεραπεία <ref name="Φυσιοθεραπεία αλόγων"/> στα άλογα δε σημαίνει απαραίτητα πως γίνεται όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Εφαρμόζεται σε πολλά αθλητικά άλογα προληπτικά και είναι κάτι που βελτιώνει πολύ την κίνηση, την απόδοση και την αντοχή τους. Επίσης πολλές φορές χαλαρώνοντας τους μύες προλαβαίνεται κάποιο πιθανό τράβηγμα. Συμπληρωματικά στην κτηνιατρική αγωγή βοηθά στην αποκατάσταση κάποιου τραυματισμού, σε μυϊκούς πόνους, στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος διευκολύνοντας την ανάπλαση μυών κ.α. Κατά ένα ποσοστό 80% ο ιππέας θα νιώσει μεγάλη διαφορά μετά, και για το υπόλοιπο 20% που ο ιππέας μπορεί να μην καταλάβει διαφορά δεν σημαίνει ότι δεν έχει γίνει δουλειά.
  
 
Η συχνότητα της φυσιοθεραπείας έχει ως εξής: αν είναι ένα αθλητικό άλογο που ακολουθεί απαιτητικό πρόγραμμα συνιστάται μία φορά το μήνα. Εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, εξαρτάται από την υπόδειξη του κτηνιάτρου, μπορεί να χρειαστεί ακόμα και 2-3 φορές την εβδομάδα. Η κάθε θεραπεία διαρκεί περίπου μία ώρα εκτός από τις φορές που λόγω συγκεκριμένου προβλήματος απαιτείται κάποια επιπλέον διαδικασία.
 
Η συχνότητα της φυσιοθεραπείας έχει ως εξής: αν είναι ένα αθλητικό άλογο που ακολουθεί απαιτητικό πρόγραμμα συνιστάται μία φορά το μήνα. Εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, εξαρτάται από την υπόδειξη του κτηνιάτρου, μπορεί να χρειαστεί ακόμα και 2-3 φορές την εβδομάδα. Η κάθε θεραπεία διαρκεί περίπου μία ώρα εκτός από τις φορές που λόγω συγκεκριμένου προβλήματος απαιτείται κάποια επιπλέον διαδικασία.
Γραμμή 62: Γραμμή 62:
 
{{{top_heading|==}}}Οδοντιατρική περίθαλψη αλόγων{{{top_heading|==}}}
 
{{{top_heading|==}}}Οδοντιατρική περίθαλψη αλόγων{{{top_heading|==}}}
  
Η εξέταση των δοντιών ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τον ιππίατρο, διόρθωση προβλημάτων, συντήρηση, είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους. Η σωστή οδοντιατρική περίθαλψη έχει εμφανή αποτελέσματα. Το άλογο νοιώθει ευεξία, χρησιμοποιεί την τροφή του αποτελεσματικότερα και ζει πιο πολλά χρόνια. Τα άλογα στη φύση τρέφονται βοσκώντας και τα δόντια τους προσαρμόζονται ανάλογα γι' αυτό το σκοπό. Τα μπροστινά δόντια (τομείς) χρησιμεύουν για να κόβουν το χόρτο. Τα πίσω δόντια (προγόμφιοι και γομφίοι) με τις πλατειές και ανάλογα διαμορφωμένες οδοντικές επιφάνειες με ευκολία αλέθουν την τροφή σε πολτό πριν την κατάποση.
+
Η εξέταση των δοντιών <ref name="Οδοντιατρική περίθαλψη"/> ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τον ιππίατρο, διόρθωση προβλημάτων, συντήρηση, είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους. Η σωστή οδοντιατρική περίθαλψη έχει εμφανή αποτελέσματα. Το άλογο νοιώθει ευεξία, χρησιμοποιεί την τροφή του αποτελεσματικότερα και ζει πιο πολλά χρόνια. Τα άλογα στη φύση τρέφονται βοσκώντας και τα δόντια τους προσαρμόζονται ανάλογα γι' αυτό το σκοπό. Τα μπροστινά δόντια (τομείς) χρησιμεύουν για να κόβουν το χόρτο. Τα πίσω δόντια (προγόμφιοι και γομφίοι) με τις πλατειές και ανάλογα διαμορφωμένες οδοντικές επιφάνειες με ευκολία αλέθουν την τροφή σε πολτό πριν την κατάποση.
  
 
Τα άλογα έχουν δύο είδη δοντιών κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τα νεογιλά (τα πρώτα δόντια που αποκτά το πουλάρι) και τα μόνιμα δόντια. Οι πρώτοι νεογιλοί τομείς μπορεί να φυτρώσουν πριν να γεννηθεί το πουλάρι. Οι τελευταίοι νεογιλοί φυτρώνουν όταν το άλογο είναι περίπου 8 μηνών. Μόνο οι τομείς και οι 3 προγόμφιοι (τα 3 μπροστινά δόντια από κάθε πλευρά: αριστερά πάνω-δεξιά πάνω-δεξιά κάτω-αριστερά κάτω) έχουν νεογιλά που είναι πρόδρομα των μονίμων δοντιών. Αυτά τα νεογιλά αρχίζουν να αντικαθιστώναται με μόνιμα στην ηλικία των 2 χρόνων.
 
Τα άλογα έχουν δύο είδη δοντιών κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τα νεογιλά (τα πρώτα δόντια που αποκτά το πουλάρι) και τα μόνιμα δόντια. Οι πρώτοι νεογιλοί τομείς μπορεί να φυτρώσουν πριν να γεννηθεί το πουλάρι. Οι τελευταίοι νεογιλοί φυτρώνουν όταν το άλογο είναι περίπου 8 μηνών. Μόνο οι τομείς και οι 3 προγόμφιοι (τα 3 μπροστινά δόντια από κάθε πλευρά: αριστερά πάνω-δεξιά πάνω-δεξιά κάτω-αριστερά κάτω) έχουν νεογιλά που είναι πρόδρομα των μονίμων δοντιών. Αυτά τα νεογιλά αρχίζουν να αντικαθιστώναται με μόνιμα στην ηλικία των 2 χρόνων.
Γραμμή 127: Γραμμή 127:
 
[[πόσο αφορά σε κτηνίατρο::30| ]]
 
[[πόσο αφορά σε κτηνίατρο::30| ]]
 
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 
<ref name="Διορθωτικό πετάλωμα"/>
 
  
 
==Βιβλιογραφία==
 
==Βιβλιογραφία==
Γραμμή 135: Γραμμή 133:
  
 
<ref name="Διορθωτικό πετάλωμα"> [{{#show: Ιστοσελίδα RNEWS.gr/Διορθωτικό πετάλωμα αλόγου| ?has link}} Ιστοσελίδα RNEWS.gr, Διορθωτικό πετάλωμα αλόγου, Χρήστος Αλεξίου, Διπλωματούχος πεταλωτής, μέλος AFA]</ref>
 
<ref name="Διορθωτικό πετάλωμα"> [{{#show: Ιστοσελίδα RNEWS.gr/Διορθωτικό πετάλωμα αλόγου| ?has link}} Ιστοσελίδα RNEWS.gr, Διορθωτικό πετάλωμα αλόγου, Χρήστος Αλεξίου, Διπλωματούχος πεταλωτής, μέλος AFA]</ref>
 +
 +
<ref name="Εμβολιασμοί αλόγου"> [{{#show: Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες/Εμβολιασμοί αλόγου-Τέτανος| ?has link}} Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Εμβολιασμοί αλόγου]</ref>
 +
 +
<ref name="Επιλογή σέλλας-Τρόπος τοποθέτησης"> [{{#show: Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες/Επιλογή σέλλας-Τρόπος τοποθέτησης| ?has link}} Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Επιλογή σέλλας-Τρόπος τοποθέτησης]</ref>
 +
 +
<ref name="Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου"> [{{#show: Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες/Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου| ?has link}} Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου]</ref>
 +
 +
<ref name="Φυσιοθεραπεία αλόγων"> [{{#show: Ιστοσελίδα HorseRiders/Φυσιοθεραπεία αλόγων| ?has link}} Ιστοσελίδα HorseRiders, Φυσιοθεραπεία αλόγων]</ref>
 +
 +
<ref name="Οδοντιατρική περίθαλψη"> [{{#show: Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες/Οδοντιατρική περίθαλψη αλόγων| ?has link}} Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Οδοντιατρική περίθαλψη αλόγων]</ref>
  
 
</references>
 
</references>
 
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 
__NOTOC__
 
__NOTOC__

Τελευταία αναθεώρηση της 10:03, 16 Ιουλίου 2015

Μία απ΄τις φροντίδες που πρέπει να γίνονται στην εκτροφή αλόγων είναι αυτή του διορθωτικού πεταλώματος[1].

Πολλές φορές, ο πεταλωτής έρχεται αντιμέτωπος με διορθωτικές διαδικασίες προκειμένου να βελτιώσει την κίνηση ενός αλόγου ή ακόμα και για να σταματήσει την τυχόν χωλότητά του από κάποιον τραυματισμό. Σε μεγάλο ποσοστό η θεραπεία και το ορθοπεδικό πετάλωμα ενός αλόγου που πάσχει, για παράδειγμα, από σύνδρομο ποδοτροχιλίτιδας ή από κάταγμα τρίτης φάλαγγας, μπορεί να διορθωθεί.

Προβλήματα κίνησης ενός αλόγου, τα οποία προέρχονται από τη γέννησή του

Πολλές φορές, ο πεταλωτής έρχεται αντιμέτωπος με διορθωτικές διαδικασίες προκειμένου να βελτιώσει την κίνηση ενός αλόγου ή ακόμα και για να σταματήσει την τυχόν χωλότητά του από κάποιον τραυματισμό

Τα περισσότερα πουλάρια αφήνονται στο λιβάδι μαζί με τη μητέρα τους, μέχρι να έρθει η στιγμή που θα απογαλακτιστούν και θα αρχίσει η εκπαίδευσή τους. Αυτή είναι και η πιο κρίσιμη περίοδος για τα πουλάρια, προκειμένου να διαμορφώσουν ένα γερό σώμα και να αναπτυχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Δυστυχώς όμως, αυτή η ηλικία είναι και η πιο παραμελημένη, όσον αφορά στην παρακολούθηση, τον εντοπισμό και τη διόρθωση κάποιας γενετικής ανωμαλίας ή ακόμα και της λανθασμένης ανάπτυξης των οστών των πουλαριών. Είναι πολύ βασικό το πουλάρι να εξεταστεί προσεκτικά και σε περίπτωση που εντοπιστεί κάτι μη φυσιολογικό η επέμβαση του πεταλωτή κρίνεται απαραίτητη. Λόγω της ευκαμψίας των οστών στην περίοδο αυτή, τα αποτελέσματα της ορθοπεδικής εφαρμογής είναι εντυπωσιακά.

Ο πεταλωτής μπορεί να ξεκινήσει τη διόρθωση της οπλής του πουλαριού από την ηλικία μόλις των δύο εβδομάδων. Λιμάρει προσεκτικά την οπλή, προσπαθώντας να δώσει την κατάλληλη ισορροπία. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ακρυλικά προϊόντα διόρθωσης οπλής προσθέτοντας υλικό όπου χρειάζεται, ώστε να πετύχει τις σωστές μοίρες που πρέπει να έχει η οπλή σε σχέση με το έδαφος. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει και ορθοπεδικά κολλητά πέταλα. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα μέχρι και την ηλικία των δύο ετών. Από την ηλικία των έξι εβδομάδων και μετά, ο κτηνίατρος επεμβαίνει και χειρουργικά, αν χρειάζεται βέβαια, για να διορθωθούν προβλήματα γονάτων, ταρσών κ.τ.λ.

Σε γενικές γραμμές, όσο νωρίτερα γίνεται ο εντοπισμός και η διόρθωση του προβλήματος, τόσο γρηγορότερα τα πόδια του πουλαριού ανταποκρίνονται, με αποτέλεσμα να θεραπευτούν πλήρως. Όσο μεγαλύτερα σε ηλικία είναι τα πουλάρια, τόσο πιο αργά ανταποκρίνονται στη θεραπεία, ώστε σε κάποιες περιπτώσεις να μη θεραπεύονται ποτέ. Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι οι διορθωτικές διαδικασίες μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Αυτές οι διαδικασίες είναι μόνο τροποποιήσεις και αν οι διορθωτικές "πιέσεις" πάψουν να υφίστανται, το άλογο θα επιστρέψει στην προηγούμενη κατάστασή του.

Εμβολιασμοί

Οι εμβολιασμοί [2] είναι ένας εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος προστασίας των αλόγων από ασθένειες. Τα εμβόλια που κυκλοφορούν στη χώρα μας για τα αλογα δίνουν προστασία για τις εξής ασθένειες: τέτανος, γρίππη, ρινοπνευμονίτιδα. Για να αποκτήσει το άλογο τη μέγιστη προστασία είναι αναγκαίο ένα πλήρες εμβολιακό πρόγραμμα. Εντούτοις οι εμβολιασμοί δεν μπορούν να εγγυηθούν 100% προστασία.

Ο εμβολιασμός είναι μία έγχυση από βακτήρια ή ιούς που είναι αδρανοποιημένοι ή τροποποιημένοι ούτως ώστε να μην προκαλέσουν την πραγματική ασθένεια στο άλογο. Συνήθως χρειάζονται 2 ή περισσότερες δόσεις για να αρχίσει μία επαρκής ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι εμβολιασμοί ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο από τις μολύνσεις και βοηθούν στην πρόληψη των ασθενειών αλλά δεν προστατεύουν από τις ασθένειες σε όλες τις περιπτώσεις.

Οι αρχικές δόσεις των εμβολίων αλλά και οι αναμνηστικές (συνήθως ετήσιες) είναι απαραίτητες. Σε ένα κοπάδι αλόγων δεν αποκτούν όλα τα άλογα ίσο βαθμό ανοσίας και για ίδιο χρονικό διάστημα μετά τον εμβολιασμό. Σε μία ομάδα αλόγων πρέπει να εφαρμόζεται το ίδιο εμβολιακό πρόγραμμα. Μετά τον εμβολιασμό για μία ασθένεια τα αντισώματα αυξάνονται στο αίμα σε επίπεδα τέτοια που να παρέχουν προστασία για την ασθένεια αυτή για ορισμένο χρονικό διάστημα μετά από το οποίο τα αντισώματα σταδιακά πέφτουν. Για να επανέλθουν τα αντισώματα στα επιθυμητά επίπεδα χρειάζεται ο επαναληπτικός εμβολιασμός. Η προστασία για κάποιες ασθένειες όπως ο τέτανος είναι αρκετή με έναν εμβολιασμό τον χρόνο. Άλλες ασθένειες μπορεί να χρειάζονται συχνότερους εμβολιασμούς για να παρέχουν ικανοποιητική ανοσία. Ο εμβολιασμός είναι μία ευκαιρία για την ετήσια εξέταση του αλόγου. Ο ιππίατρος θα εκτιμήσει τη φυσική κατάσταση του αλόγου, μπορεί να διαπιστώσει ιατρικά προβλήματα που χρειάζονται θεραπεία, μπορεί να δώσει συμβουλές που αφορούν τη διατροφή και τη διαβίωση των αλόγων.

Το εμβολιακό πρόγραμμα που χρειάζονται τα άλογα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, η χρήση, η φυλή, το γένος, οι συνθήκες διαβίωσης, ο κίνδυνος προσβολής από κάποιες ασθένειες λόγω γεωγραφικής θέσης ή άλλων συνθηκών, εγκυμοσύνη, αξία. Ο ιππίατρος θα καθορίσει το πρόγραμμα των εμβολίων λαμβάνοντας υπόψιν τους ανωτέρω παράγοντες.

Επιλογή σέλλας-Τρόπος τοποθέτησης

Η σέλλα δεν πρέπει να ακουμπάει καθόλου στην σπονδυλική στήλη του αλόγου

Το άλογο πρέπει να στέκεται σε επίπεδη επιφάνεια. Η σέλλα [3] τοποθετειται χωρίς υποσάγματα. Στάδια ελέγχου:

  1. Χωρίς έποχο(girth).
  2. Με το έποχο δεμένο.
  3. Συραγώγηση με σέλλα και έποχο.
  4. Με τον ιππέα.
  5. Βάδην ιππευμένο.
  6. Συραγώγηση ιππευμένο.

Τοποθετούμε τη σέλλα στην ακρωμία και την σπρώχνουμε προς τα πίσω μέχρι να παρει τη θέση της πίσω από τις ωμοπλάτες. Το πρόσθιο άκρο του ξύλου (saddle tree) να είναι 3 δάκτυλα πίσω από την ωμοπλάτη. Η σέλλα δεν πρέπει να ακουμπάει καθόλου στην σπονδυλική στήλη. Πρέπει να χωράνε τουλάχιστον 4 δάκτυλα σε οποιοδήποτε σημείο του τούνελ που δημιουργείται μεταξύ σέλλας και σπονδυλικής στήλης (χωρίς να σφίξουμε το έποχο). Η σέλλα πρέπει να κάθεται επάνω στους μύες της ράχης. Όταν σφίξουμε το έποχο πρέπει να χωράνε 2-3 δάκτυλα ανάμεσα στο πρόσθιο μέρος (pommel) και την ακρωμία. Εάν χωράνε περισσότερα είναι μικρότερη, εάν χωράνε λιγότερα είναι μεγαλύτερη. Το χαμηλότερο σημείο στο κάθισμα της σέλλας πρέπει να είναι παράλληλο με το έδαφος και να είναι στο μέσον της σέλλας. Το πίσω μέρος της σέλλας (candle) δεν πρέπει να είναι ψηλότερο από το πρόσθιο (pommel) περισσότερο από 4 δάκτυλα. Η σέλλα δεν πρέπει να κινείται πάνω-κάτω ή πλάγια. Εάν το έποχο είναι σφιγμένο και μπορούμε να ανασηκώσουμε την σέλλα από το οπίσθιο μέρος, η σέλλα είναι ακατάλληλη. Τοποθετούμε τη σέλλα στη θέση της χωρίς έποχο και περνάμε τα δάκτυλά μας (από το πλάι, κάτω από τα flaps), μεταξύ των panels και της ράχης. Η επαφή πρέπει να είναι ακριβώς ίδια σε όλα τα σημεία των panels. Πιάνουμε τη σέλλα με το ένα χέρι στο πρόσθιο και το άλλο στο οπίσθιο και πιέζουμε πότε μπροστά και πότε πίσω. Εάν κινείται η σέλλα επάνω στη ράχη του αλόγου, δεν έχει σωστή επαφή, είναι ακατάλληλη. Σε συγκεκριμένη σέλλα αν θέλουμε να δούμε κατά πόσο έχει σωστή επαφή με τη ράχη συγκεκριμένου αλόγου, τρίβουμε μία πλάκα σαπούνι στα panels και τοποθευούμε την σέλλα σωστά χωρίς υποσάγματα. Ιππεύουμε το άλογο για λίγο. Όταν αφαιρέσουμε τη σέλλα θα έχουμε την εικόνα του πώς έρχεται σε επαφή με την ράχη.

Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου

Σήμερα τα άλογα ζουν περισσότερο λόγω της βελτίωσης των συνθηκών διατροφής, διαχείρησης και υγείας. Δεν είναι σπάνιο να συναντήσει κανείς άλογα μεγαλύτερα από 20 ή 30 χρονών. Η κληρονομικότητα ευθύνεται κατά ένα ποσοστό για την ηλικία [4] όμως σημαντική είναι και η ευθύνη του ιδιοκτήτη. Κάποιοι νομίζουν ότι αφήνοντας ένα γέρικο άλογο στο λιβάδι είναι ο καλύτερος τρόπος συνταξιοδότησης. Το κάθε άλογο όμως είναι ξεχωριστό. Μερικά είναι νωχελικά ενώ σε άλλα αρέσει η δράση. Με την κατάλληλη διατροφή και άσκηση θα πετύχουμε το σκοπό μας. Ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες για την κατάλληλη φροντίδα του ηλικιωμένου αλόγου θα βοηθηθεί κάποιος που ενδιαφέρεται για το άλογό του.

  1. Καθημερινή παρακολούθηση της σωματικής κατάστασης, της στάσης και της συμπεριφοράς του ζώου. Πρέπει να επισημανθούν όποιες αλλαγές παρατηρούνται, ακόμα καί οι πιο μικρές.
  2. Η διατροφή να είναι υψηλής ποιότητος. Απομάκρυνση μουχλιασμένης και γεμάτης χώμα-άμμο-σκόνη τροφής.
  3. Πρέπει να ταϊστεί το ηλικιωμένο άλογο χωριστά από τα νεώτερα και πιο επιθετικά άλογα για να μην αναγκάζεται να αγωνιστεί για να φάει.
  4. Πρέπει να ταϊστεί 3 φορές την ημέρα τουλάχιστον για να μην επιβαρύνεται το πεπτικό σύστημα.
  5. Να υπάρχει στη διάθεσή του πάντα καθαρό νερό. Το άλογο δεν πίνει αρκετό νερό όταν είναι παγωμένο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει κολικό.
  6. Προσάρμογή της σύνθεσης της τροφής ώστε να διατηρείται το βάρος του ζώου στα σωστά επίπεδα. Ένας εύκολος τρόπος να το αξιολογήσουμε είναι να μπορούμε να αισθανθούμε τα πλευρά, όχι όμως να τα βλέπουμε.
  7. Αρκετή άσκηση ούτως ώστε να διατηρείται ο μυικός τόνος, η ελαστικότητα και η κινητικότητα (των αρθρώσεων).
  8. Συχνή ιπποκομία για αύξηση της κυκλοφορίας στο δέρμα και απομάκρυνση παρασίτων.
  9. Τα ηλικιωμένα άλογα μπορεί να εμφανίσουν όγκους. Πρέπει να γίνεται παρατήρηση για εμφάνιση εξογκωμάτων ή μορφωμάτων σε όλο το σώμα και κάτω από τη βάση της ουράς(ειδικά σε γκρίζα-λευκά άλογα).
  10. Να γίνεται έλεγχος από ιππίατρο συχνά (2 φορές το χρόνο).

Αμεση θεραπεία παθήσεων, τραυματισμών και μείωσης της φυσικής κατάστασης επηρεάζουν θετικά την μακροβιότητα του αλόγου.

Φυσιοθεραπεία Αλόγων

Στην εικόνα πιέζονται με το χέρι κάποια σημεία πίεσης (pressure points) έτσι ώστε να ξεμπλοκάρουν κάποιοι μύες.

Η φυσιοθεραπεία [5] στα άλογα δε σημαίνει απαραίτητα πως γίνεται όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Εφαρμόζεται σε πολλά αθλητικά άλογα προληπτικά και είναι κάτι που βελτιώνει πολύ την κίνηση, την απόδοση και την αντοχή τους. Επίσης πολλές φορές χαλαρώνοντας τους μύες προλαβαίνεται κάποιο πιθανό τράβηγμα. Συμπληρωματικά στην κτηνιατρική αγωγή βοηθά στην αποκατάσταση κάποιου τραυματισμού, σε μυϊκούς πόνους, στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος διευκολύνοντας την ανάπλαση μυών κ.α. Κατά ένα ποσοστό 80% ο ιππέας θα νιώσει μεγάλη διαφορά μετά, και για το υπόλοιπο 20% που ο ιππέας μπορεί να μην καταλάβει διαφορά δεν σημαίνει ότι δεν έχει γίνει δουλειά.

Η συχνότητα της φυσιοθεραπείας έχει ως εξής: αν είναι ένα αθλητικό άλογο που ακολουθεί απαιτητικό πρόγραμμα συνιστάται μία φορά το μήνα. Εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, εξαρτάται από την υπόδειξη του κτηνιάτρου, μπορεί να χρειαστεί ακόμα και 2-3 φορές την εβδομάδα. Η κάθε θεραπεία διαρκεί περίπου μία ώρα εκτός από τις φορές που λόγω συγκεκριμένου προβλήματος απαιτείται κάποια επιπλέον διαδικασία.

Οδοντιατρική περίθαλψη αλόγων

Η εξέταση των δοντιών [6] ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τον ιππίατρο, διόρθωση προβλημάτων, συντήρηση, είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους. Η σωστή οδοντιατρική περίθαλψη έχει εμφανή αποτελέσματα. Το άλογο νοιώθει ευεξία, χρησιμοποιεί την τροφή του αποτελεσματικότερα και ζει πιο πολλά χρόνια. Τα άλογα στη φύση τρέφονται βοσκώντας και τα δόντια τους προσαρμόζονται ανάλογα γι' αυτό το σκοπό. Τα μπροστινά δόντια (τομείς) χρησιμεύουν για να κόβουν το χόρτο. Τα πίσω δόντια (προγόμφιοι και γομφίοι) με τις πλατειές και ανάλογα διαμορφωμένες οδοντικές επιφάνειες με ευκολία αλέθουν την τροφή σε πολτό πριν την κατάποση.

Τα άλογα έχουν δύο είδη δοντιών κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τα νεογιλά (τα πρώτα δόντια που αποκτά το πουλάρι) και τα μόνιμα δόντια. Οι πρώτοι νεογιλοί τομείς μπορεί να φυτρώσουν πριν να γεννηθεί το πουλάρι. Οι τελευταίοι νεογιλοί φυτρώνουν όταν το άλογο είναι περίπου 8 μηνών. Μόνο οι τομείς και οι 3 προγόμφιοι (τα 3 μπροστινά δόντια από κάθε πλευρά: αριστερά πάνω-δεξιά πάνω-δεξιά κάτω-αριστερά κάτω) έχουν νεογιλά που είναι πρόδρομα των μονίμων δοντιών. Αυτά τα νεογιλά αρχίζουν να αντικαθιστώναται με μόνιμα στην ηλικία των 2 χρόνων.

Στη ηλικία των 5 χρονών όλα τα δόντια είναι μόνιμα, τα οποία μπορεί να είναι μέχρι 44. Ένα ενήλικο άλογο μπορεί να μην έχει κυνόδοντες.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές όταν εκφύονται τα δόντια από ζώο σε ζώο και μεταξύ των φυλών.

Συνήθη προβλήματα στα δόντια

Η εξέταση των δοντιών ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τον ιππίατρο, διόρθωση προβλημάτων, συντήρηση, είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους.
  • Οδοντικές ακίδες που δημιουργούνται στα πίσω δόντια και προκαλούν πληγές στα ούλα και τη γλώσσα.
  • Παραμένοντα νεογιλά.
  • Ενόχληση που προκαλείται από την στομίδα στο λυκόδοντο.
  • Άγκιστρα στα πίσω δόντια (σαν μεγάλες οδοντικές ακίδες).
  • Μεγάλοι και μυτεροί κυνόδοντες που εμποδίζουν την εύκολη είσοδο και έξοδο της στομίδος.
  • Χαμένα ή σπασμένα δόντια.
  • Μη καλή επαφή των κάτω με τα πάνω δόντια.
  • Υπερβολικά φθαρμένα δόντια.
  • Αφύσικα μεγάλα δόντια.
  • Δόντια ή ούλα προσβεβλημένα από μικρόβια.
  • Κακή επαφή ή θέση των δοντιών λόγω τραυματισμού ή κληρονομικότητος.
  • Περιοδοντίτις.

Άλογα με προβλήματα στα δόντια μπορεί να παρουσιάζουν εμφανή συμπτώματα όπως πόνο ή ερεθισμό ή να μην παρουσιάζουν καθόλου συμπτώματα διότι συμβιβάζονται με την ενόχληση που δημιουργεί το πρόβλημα.

Ενδείξεις των οδοντικών προβλημάτων

  1. Απώλεια τροφής από το στόμα όταν τρώει, δυσκολία κατά τη μάσηση ή υπερβολική έκκριση σάλιου.
  2. Απώλεια σωματικού βάρους.
  3. Ύπαρξη άπεπτων τροφών στα κόπρια.
  4. Κινήσεις της κεφαλής πανω-κάτω, δάγκωμα ή μασηση της στομίδος.
  5. Κακή απόδοση, αδυναμία να στρίψει ή να σταματήσει, ανορθώσεις.
  6. Άσχημη μυρωδιά από το στόμα ή τα ρουθούνια, ίχνη αίματος στο στόμα.
  7. Έκκριμα από τη μύτη ή φλεγμονή και διόγκωση στις σιαγόνες ή το κεφάλι.

Η εξέταση του στόματος είναι απαραίτητο κομμάτι της ετήσιας εξέτασης του αλόγου. Κατά την εξέταση του στόματος μπορεί να γίνει και προληπτική οδοντιατρική, όπως αφαίρεση οδοντικών ακίδων και εξομάλυνση οδοντικών επιφανειών όπου χρειάζεται. Κατά την ετήσια εξέταση μπορεί να ανευρεθούν προβλήματα που χρειάζεται να διορθωθούν. Η διατροφή του αλόγου επηρεάζει το βαθμό τριβής των δοντιών. Οι μαλακές τροφές χρειάζονται λιγότερο μάσημα και επιτρέπουν στα δόντια να γίνουν πιο μακρυά ή να τριφτούν άνισα. Επειδή η κάτω σιαγόνα είναι πιο στενή από την επάνω και το άλογο αλέθει την τροφή με πλάγιες κινήσεις δημιουργούνται οδοντικές ακίδες στις πλευρές των δοντιών για τα πάνω δόντια στην έξω πλευρά (προς τα ούλα) και για τα κάτω στην έσω πλευρά (προς την γλώσσα). Όταν τα πίσω δόντια (εδικά οι προγόμφιοι) δεν εφάπτονται σωστά δημιουργούνται τα άγκιστρα που εάν δεν διαγνωσθούν έγκαιρα μεγαλώνουν τόσο που μπορεί να τρυπήσουν τη μαλακή ή τη σκληρή υπερώα. Τα άγκιστρα πρέπει να αφαιρεθούν με την οδοντική ράσπα ή με ειδικό οδοντικό τριβείο. Η ανώμαλη τριβή δημιουργεί κυματιστές οδοντικές επιφάνειες. Αυτό συναντάται συνήθως στα μεσήλικα και γηραιότερα άλογα. Διορθώνεται με κατάλληλο ράσπιμα των οδοντικών επιφανειών. Τα λυκόδοντα είναι πολύ μικρά δόντια με κοντές ρίζες και βρίσκονται μπροστά από τον δεύτερο προγόμφιο. Δεν δημιουργούν πάντα πρόβλημα δηλαδή πόνο ή παρενόχληση της στομίδος. Όταν συμβεί αυτό πρέπει να γίνει εξαγωγή.

Η ηλικία παίζει ρόλο στην συχνότητα για την φροντίδα των δοντιών

Στην ηλικία των 2 και 3 χρόνων χρειάζονται εμπεριστατωμένο έλεγχο για οδοντικές ακίδες που πρέπει να αφαιρεθούν και παραμένοντες νεογιλοί που αφαιρούνται αναλόγως. Έτσι διευκολύνουμε την πρόσληψη της τροφής και την ευεξία του αλόγου. Από τα 2-5 χρόνια οι εξετάσεις στα δόντια πρέπει να είναι συχνότερες. Τα νεογιλά δόντια είναι πιο τρυφερά και δημιουργούνται ακίδες συχνότερα. Κατά το διάστημα αυτό 24 δόντια πέφτουν και αντικαθίστανται με μόνιμα ενώ υπάρχει δυνατότητα 12-20 δόντια να αντικατασταθούν ταυτόχρονα. Γι' αυτό οι εξετάσεις αυτές πρέπει να γίνονται κάθε 6 μήνες. Ακόμα όμως και τότε μπορεί το άλογο να αντιμετωπίζει ενοχλήσεις. Τα ενήλικα άλογα πρέπει να εξετάζονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ασχέτως ύπαρξης εμφανών προβλημάτων. Με αυτό το πρόγραμμα προσπαθούμε να διατηρήσουμε ομαλές τις οδοντικές επιφάνειες μέχρι τα 20(plus) χρόνια.

Εάν το άλογο αρχίζει να συμπεριφέρεται μη φυσιολογικά θα πρέπει να σκεφτούμε μήπως υπάρχει πρόβλημα στα δόντια

Τα λυκόδοντα συνήθως αφαιρούνται στα αθλητικά άλογα για την πρόληψη εμφάνησης πόνου. Η χρήση ηρεμιστικών, τοπικών ανασθητικών και παυσίπονων βοηθουν το άλογο να είναι ήρεμο στις διορθωτικές επεμβάσεις. Εάν κάποιο δόντι είναι χαλαρό ίσως πρέπει να βγεί. Έτσι προλαμβάνουμε τη δημιουργία μόλυνσης ή άλλων προβλημάτων. Οι κυνόδοντες συνήθως λιμάρονται για να μην παρενοχλούν την στομίδα. Με αυτό τον τρόπο ελλατώνουμε την πιθανότητα τραυματισμού του αλόγου και του ανθρώπου. Είναι σημαντικό τα προβλήματα των δοντιών να αντιμετωπίζονται νωρίς. Τα γηραιά άλογα πρέπει να εξετάζονται μία φορά το χρόνο τουλάχιστον.

Πρόγραμμα φροντίδας ιπποειδών-Ελληνικό ταμείο μέριμνας ζώων

Στο pdf που ακολουθεί υπάρχουν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα φροντίδας ιπποειδών. Το Πρόγραμμα Φροντίδας Ιπποειδών προσφέρει τις υπηρεσίες του δωρεάν στα ιπποειδή της Ελλάδας και βοηθά να διασφαλιστεί η σωστή διαβίωσή τους μέσα από την εκπαίδευση των:

  • ιδιοκτητών,
  • των ντόπιων φιλοζωικών σωματείων και
  • των κτηνιάτρων

σε ό,τι αφορά την

  • πεταλωτική,
  • οδοντιατρική και τη
  • βασική κτηνιατρική φροντίδα,

καθώς και μέσα από τη γενικότερη ενημέρωση για φροντίδα ζώων και διαχείριση.

Πρόγραμμα φροντίδας ιπποειδών




Βιβλιογραφία

  1. Ιστοσελίδα RNEWS.gr, Διορθωτικό πετάλωμα αλόγου, Χρήστος Αλεξίου, Διπλωματούχος πεταλωτής, μέλος AFA
  2. Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Εμβολιασμοί αλόγου
  3. Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Επιλογή σέλλας-Τρόπος τοποθέτησης
  4. Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Φροντίδα ηλικιωμένου αλόγου
  5. Ιστοσελίδα HorseRiders, Φυσιοθεραπεία αλόγων
  6. Ιστοσελίδα Ιππιατρικές υπηρεσίες, Οδοντιατρική περίθαλψη αλόγων