Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Χαρουπιά"
(→Σχετικές σελίδες) |
|||
| (12 ενδιάμεσες αναθεωρήσεις από 3 χρήστες δεν εμφανίζονται) | |||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
| − | + | {{{top_heading|==}}}Γενικά στοιχεία χαρουπιάς{{{top_heading|==}}} | |
| − | {{{top_heading|==}}}Γενικά στοιχεία{{{top_heading|==}}} | + | |
Η [[Χαρουπιά|χαρουπιά]] κατάγεται από τη Μέση Ανατολή (Συρία, Παλαιστίνη). Στις μεσογειακές χώρες [[Καλλιέργεια χαρουπιάς|καλλιεργείται]] από τους αρχαιοτάτους ακόμα χρόνους. Καλλιεργείται κυρίως στη Συρία, Κύπρο, Τουρκία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Αλγερία, Μαρόκο, Αίγυπτο, Ισραήλ και Λίβανο, αλλά έχει επεκταθεί και στην Αυστραλία, νότια Αφρική, νότια Αμερική, Μεξικό και βόρεια Αμερική (Καλιφόρνια, Αριζόνα). Στην Ελλάδα η χαρουπιά καλλιεργείται κυρίως στην Κρήτη, αλλά αυτοφύεται σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της νότιας Ελλάδας. Οι συστηματικοί ξυλοκερατεώνες στη χώρα μας καταλαμβάνουν έκταση 79.000 στρέμματα και η μέση ετήσια παραγωγή καρπών ανέρχεται σε 25.682 τόννους. Η ξυλοκερατιά καλλιεργείται για τους καρπούς της, τα ξυλοκέρατα ή χαρούπια που χρησιμοποιούνται ως κτηνοτροφή των ζώων (βοειδή, αιγοπρόβατα, κ.α.). Τα σπέρματα των χαρουπιών έχουν ποικίλας χρήσεις στη βιομηχανία . Μετά από αποφλοίωση με θειϊκό οξύ και ξήρανση, τα έμβρυα διαχωρίζονται από τις κοτυληδόνες. Στη συνέχεια τα έμβρυα αλευροποιούνται και χρησιμοποιούνται ως φύραμα για γαλακτοφόρες αγελάδες ή για την παρασκευή συμπυκνωμένων ιδιοσκευασμάτων (σούπες). Από δε τις κοτυληδόνες εξάγεται κόμμι (ποσοστό περιεκτικότητας 33%), που χρησιμοποιείται στην υφαντουργία (φινίρισμα υφασμάτων), τη ζαχαροπλαστική, τη βιομηχανία μπισκότων, κοσμητικών σκευασμάτων και φωτογραφικών φίλμ. Ως σακχαρούχος καρπός, τα χαρούπια παρέχουν μετά από ζύμωση και απόσταξη αλκοόλη σε ποσοστό 25%. Τα άγουρα χαρούπια περιέχουν δεψικές ουσίες και χρωστική ουσία, που χρησιμοποιείται για τη βαφή υφασμάτων στη μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική. Επίσης έχουν και φαρμακευτικές χρήσεις, ως μαλακτικό, για φλεγμονές του αναπνευστικού συστήματος. Τέλος, μετά από ειδική επεξεργασία παράγεται προϊόν που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο του κακάου στη σοκολατοβιομηχανία.<ref name="Χαρουπιά"/> | Η [[Χαρουπιά|χαρουπιά]] κατάγεται από τη Μέση Ανατολή (Συρία, Παλαιστίνη). Στις μεσογειακές χώρες [[Καλλιέργεια χαρουπιάς|καλλιεργείται]] από τους αρχαιοτάτους ακόμα χρόνους. Καλλιεργείται κυρίως στη Συρία, Κύπρο, Τουρκία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Αλγερία, Μαρόκο, Αίγυπτο, Ισραήλ και Λίβανο, αλλά έχει επεκταθεί και στην Αυστραλία, νότια Αφρική, νότια Αμερική, Μεξικό και βόρεια Αμερική (Καλιφόρνια, Αριζόνα). Στην Ελλάδα η χαρουπιά καλλιεργείται κυρίως στην Κρήτη, αλλά αυτοφύεται σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της νότιας Ελλάδας. Οι συστηματικοί ξυλοκερατεώνες στη χώρα μας καταλαμβάνουν έκταση 79.000 στρέμματα και η μέση ετήσια παραγωγή καρπών ανέρχεται σε 25.682 τόννους. Η ξυλοκερατιά καλλιεργείται για τους καρπούς της, τα ξυλοκέρατα ή χαρούπια που χρησιμοποιούνται ως κτηνοτροφή των ζώων (βοειδή, αιγοπρόβατα, κ.α.). Τα σπέρματα των χαρουπιών έχουν ποικίλας χρήσεις στη βιομηχανία . Μετά από αποφλοίωση με θειϊκό οξύ και ξήρανση, τα έμβρυα διαχωρίζονται από τις κοτυληδόνες. Στη συνέχεια τα έμβρυα αλευροποιούνται και χρησιμοποιούνται ως φύραμα για γαλακτοφόρες αγελάδες ή για την παρασκευή συμπυκνωμένων ιδιοσκευασμάτων (σούπες). Από δε τις κοτυληδόνες εξάγεται κόμμι (ποσοστό περιεκτικότητας 33%), που χρησιμοποιείται στην υφαντουργία (φινίρισμα υφασμάτων), τη ζαχαροπλαστική, τη βιομηχανία μπισκότων, κοσμητικών σκευασμάτων και φωτογραφικών φίλμ. Ως σακχαρούχος καρπός, τα χαρούπια παρέχουν μετά από ζύμωση και απόσταξη αλκοόλη σε ποσοστό 25%. Τα άγουρα χαρούπια περιέχουν δεψικές ουσίες και χρωστική ουσία, που χρησιμοποιείται για τη βαφή υφασμάτων στη μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική. Επίσης έχουν και φαρμακευτικές χρήσεις, ως μαλακτικό, για φλεγμονές του αναπνευστικού συστήματος. Τέλος, μετά από ειδική επεξεργασία παράγεται προϊόν που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο του κακάου στη σοκολατοβιομηχανία.<ref name="Χαρουπιά"/> | ||
| Γραμμή 7: | Γραμμή 6: | ||
Η ξυλοκερατιά είναι δένδρο αειθαλές, μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, με βλάστηση συνήθως πλαγιόκλαδη, βαθύριζο και μακρόβιο. Τα φύλλα είναι σύνθετα, αρτιόληκτα (συνήθως με 6 φυλλάρια ή πιο πολλά), κατ' εναλλαγή δερματώδη, λεία, χαλκοκόκκινα στη νεαρή ηλικία και βαθυπράσινα κατά την ενήλικη. Οι οφθαλμοί διακρίνονται σε ξυλοφόρους και απλούς ανθοφόρους. Η διάκριση μεταξύ ξυλοφόρων και ανθοφόρων οφθαλμών μακροσκοπικά είναι δύσκολη. Οι ξυλοφόροι οφθαλμοί απαντούν επάκρια ή πλάγια σ' ένα βλαστό και οι ανθοφόροι μόνον πλάγια. Οι ανθοφόροι, που βρίσκονται σε ξύλο του προηγούμενου χρόνου, εκπτύσσονται το φθινόπωρο και δίνουν μονοστέλεχες ταξιανθίες, ενώ αυτοί που βρίσκονται σε ξύλο μεγαλύτερης ηλικίας (ιδιομορφία ξυλοκερατιάς), 3 έως 15 χρόνων, δίνουν πολυστέλεχες ταξιανθίες. Οι οφθαλμοί στερούνται λεπίων (γυμνοί), αλλά περιβάλλονται από πυκνό τρίχωμα. Τα άνθη είναι μικρά, με δυσάρεστη οσμή (ιδιαίτερα τα αρσενικά) και φέρονται σε βοτρυοειδείς ταξιανθίες σε ξύλο ηλικίας 2 έως 15 χρόνων (μονήρεις ή κατά θυσσάνους). Η ξυλοκερατιά χαρακτηρίζεται ως είδος πολύγαμο, μόνοικο και συνηθέστερα δίοικο (απαντούν δένδρα που φέρουν άνθη ερμαφρόδιτα και στημονοφόρα ή μόνον στημονοφόρα ή μόνον υπεροφόρα). Κάθε άνθος αποτελείται από πέντε μικρά σέπαλα (χωρίς πέταλα), ένα βραχύστυλο ύπερο (τα θηλυκά άνθη) και πέντε στήμονες (τα αρσενικά άνθη). Ο καρπός είναι χέδροπας, έχει σχήμα τοξοειδές, χρώμα καστανό και μεσοκάρπιο σαρκώδες, πλούσια σε υδατάνθρακες. Περιέχει 10 έως 16 σπέρματα σκληρά, γυαλιστερά και κεραμόχροα. | Η ξυλοκερατιά είναι δένδρο αειθαλές, μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, με βλάστηση συνήθως πλαγιόκλαδη, βαθύριζο και μακρόβιο. Τα φύλλα είναι σύνθετα, αρτιόληκτα (συνήθως με 6 φυλλάρια ή πιο πολλά), κατ' εναλλαγή δερματώδη, λεία, χαλκοκόκκινα στη νεαρή ηλικία και βαθυπράσινα κατά την ενήλικη. Οι οφθαλμοί διακρίνονται σε ξυλοφόρους και απλούς ανθοφόρους. Η διάκριση μεταξύ ξυλοφόρων και ανθοφόρων οφθαλμών μακροσκοπικά είναι δύσκολη. Οι ξυλοφόροι οφθαλμοί απαντούν επάκρια ή πλάγια σ' ένα βλαστό και οι ανθοφόροι μόνον πλάγια. Οι ανθοφόροι, που βρίσκονται σε ξύλο του προηγούμενου χρόνου, εκπτύσσονται το φθινόπωρο και δίνουν μονοστέλεχες ταξιανθίες, ενώ αυτοί που βρίσκονται σε ξύλο μεγαλύτερης ηλικίας (ιδιομορφία ξυλοκερατιάς), 3 έως 15 χρόνων, δίνουν πολυστέλεχες ταξιανθίες. Οι οφθαλμοί στερούνται λεπίων (γυμνοί), αλλά περιβάλλονται από πυκνό τρίχωμα. Τα άνθη είναι μικρά, με δυσάρεστη οσμή (ιδιαίτερα τα αρσενικά) και φέρονται σε βοτρυοειδείς ταξιανθίες σε ξύλο ηλικίας 2 έως 15 χρόνων (μονήρεις ή κατά θυσσάνους). Η ξυλοκερατιά χαρακτηρίζεται ως είδος πολύγαμο, μόνοικο και συνηθέστερα δίοικο (απαντούν δένδρα που φέρουν άνθη ερμαφρόδιτα και στημονοφόρα ή μόνον στημονοφόρα ή μόνον υπεροφόρα). Κάθε άνθος αποτελείται από πέντε μικρά σέπαλα (χωρίς πέταλα), ένα βραχύστυλο ύπερο (τα θηλυκά άνθη) και πέντε στήμονες (τα αρσενικά άνθη). Ο καρπός είναι χέδροπας, έχει σχήμα τοξοειδές, χρώμα καστανό και μεσοκάρπιο σαρκώδες, πλούσια σε υδατάνθρακες. Περιέχει 10 έως 16 σπέρματα σκληρά, γυαλιστερά και κεραμόχροα. | ||
| − | Ανθίζει το φθινόπωρο, τέλη Αυγούστου μέχρι Νοέμβριο και [[Ωρίμανση χαρουπιού|ωριμάζει]] τους [[Χαρούπι|καρπούς]] της από τα τέλη Αυγούστου του επόμενου από της ανθήσεως χρόνου. Καρποφορεί από απλούς ανθοφόρους οφθαλμούς σε ξύλο ηλικίας 2 έως 15 χρόνων. Παρουσιάζει τάση για παρενιαυτοφορία. Ως δένδρο με βραδεία ανάπτυξη, μπαίνει όψιμα σε αξιόλογη καρποφορία, περίπου από τον 8< | + | Ανθίζει το φθινόπωρο, τέλη Αυγούστου μέχρι Νοέμβριο και [[Ωρίμανση χαρουπιού|ωριμάζει]] τους [[Χαρούπι|καρπούς]] της από τα τέλη Αυγούστου του επόμενου από της ανθήσεως χρόνου. Καρποφορεί από απλούς ανθοφόρους οφθαλμούς σε ξύλο ηλικίας 2 έως 15 χρόνων. Παρουσιάζει τάση για παρενιαυτοφορία. Ως δένδρο με βραδεία ανάπτυξη, μπαίνει όψιμα σε αξιόλογη καρποφορία, περίπου από τον 8<sup>ο</sup> έως 10<sup>ο</sup> χρόνο της ηλικίας της. Η παραγωγική ζωή της υπολογίζεται σε 80 - 100 χρόνια. Στη χώρα μας υπάρχουν δένδρα χαρουπιάς ηλικίας περίπου 200 χρόνων, με πολύ καλή παραγωγικότητα.<ref name="Χαρουπιά"/> |
{{{top_heading|==}}}Κλιματικές συνθήκες{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Κλιματικές συνθήκες{{{top_heading|==}}} | ||
| − | Η | + | Η [[Χαρουπιά|χαρουπιά]] είναι δένδρο των θερμών και ξηρών κλιμάτων. Ευδοκιμεί σε παραθαλάσσιες περιοχές όπως Κρήτη, νησιά και νότια ηπειρωτική Ελλάδα. [[Καλλιέργεια χαρουπιάς|Καλλιεργείται]] μέχρι υψομέτρου 600 μέτρων. Θεωρείται ανθεκτικότερη στους παγετούς από την [[Πορτοκαλιά|πορτοκαλιά]] και πιο ευαίσθητη από την [[Ελιά|ελιά]]. Οι καρποί ζημιώνονται στους -4<sup>0</sup>C έως -5<sup>0</sup>C και οι βλαστοί στους -6,7<sup>0</sup>C έως -7,8<sup>0</sup>C. Όσον αφορά την έκθεση της τοποθεσίας, θα πρέπει να προτιμώνται εκείνες που έχουν ανατολική ή μεσημβρινή.<ref name="Χαρουπιά"/> |
{{{top_heading|==}}}Εδαφικές συνθήκες{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Εδαφικές συνθήκες{{{top_heading|==}}} | ||
| − | + | Είναι [[Χαρουπιά|δένδρο]] περιορισμένων [[Τύποι εδαφών|εδαφικών απαιτήσεων]]. Ευδοκιμεί σε διάφορα είδη εδαφών, εκτός στα πολύ [[Αργιλώδη εδάφη|αργιλλώδη]] ή υγρά εδάφη. Ακόμα και σε βραχώδη, ξηρά, επικλινή (πλαγιές), αρκεί να είναι ελαφρά γόνιμα και να διαπερνώνται από το ριζικό της σύστημα. Στην Κρήτη καθώς και σ' άλλες περιοχές της Ελλάδας, η ξυλοκερατιά [[Καλλιέργεια χαρουπιάς|καλλιεργείται]] με επιτυχία σε εδάφη ξηρά, πετρώδη και ασβεστολιθικά. Έτσι αξιοποιεί περιοχές ξηρές και άγονες, που η οικονομική τους εκμετάλλευση θα ήταν διαφορετικά αδύνατη.<ref name="Χαρουπιά"/> | |
{{{top_heading|==}}}Επικονίαση - Γονιμοποίηση{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Επικονίαση - Γονιμοποίηση{{{top_heading|==}}} | ||
| − | Η | + | Η [[Χαρουπιά|χαρουπιά]] είναι είδος ανεμόφιλο. Όπως όμως αναφέραμε πιο πάνω είναι είδος πολύγαμο (μόνοικο και συνηθέστερα δίοικο). Επομένως για την εξασφάλιση ικανοποιητικής παραγωγής, σαν μόνοικο μπορεί να καλλιεργηθεί αμιγώς, ενώ σαν δίοικο θα πρέπει μεταξύ των θηλυκών δέντρων να φυτεύσουμε και αρσενικά με ζωτική γύρη, που θα χρησιμεύσουν ως επικονιαστές των θηλυκών δέντρων. Όσον αφορά τη διάταξη των επικονιαστών, αν και δεν έχει γίνει κάποια σχετική συστηματική εργασία , συνιστάται η σχέση αρσενικών προς θυληκά να είναι 1:10. Πιστεύεται ότι στη μεταφορά της γύρης βοηθούν και οι μέλισσες.<ref name="Χαρουπιά"/> |
{{{top_heading|==}}}Πολλαπλασιασμός{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Πολλαπλασιασμός{{{top_heading|==}}} | ||
| − | Στην Ελλάδα τα καλλιεργούμενα δένδρα | + | Στην Ελλάδα τα καλλιεργούμενα δένδρα [[Χαρουπιά|χαρουπιάς]] προέρχονται από εξημέρωση με εμβολιασμό των αυτοφυόμενων δένδρων χαρουπιάς. Η χαρουπιά πολλαπλασιάζεται συνήθως με ενοφθαλμισμό με όρθιο Τ πάνω σε υποκείμενα σπορόφυτα ηλικίας περίπου 3 έως 4 χρόνων (αναπτύσσονται βραδέως). Ως πιο κατάλληλη εποχή εμβολιασμού θεωρείται η άνοιξη (τέλη άνοιξης). Τα υποκείμενα σπορόφυτα παράγονται από σπόρο, που βλαστάνει αργά και δύσκολα. Για την επιτάχυνση και διευκόλυνση της βλάστησης του σπόρου, συνιστάται όπως αυτός υποβληθεί πριν από τη σπορά του στους χειρισμούς: (α) εμβάπτιση σε θερμό νερό (θερμοκρασία 75<sup>0</sup>C) για 2 έως 5 λεπτά της ώρας, β) εμβάπτιση σε διάλυμα θειϊκού οξέος (45%) για 3 ώρες και (γ) απομάκρυνση των σποροπεριβλημάτων με τριβή. Αναφέρεται όμως ότι υπάρχουν και δένδρα ξυλοκερατιάς, που ο σπόρος τους βλαστάνει εύκολα χωρίς κανένα χειρισμό πρίν από τη σπορά τους. Συνιστάται η εξεύρεση και διατήρηση από τους φυτοριούχους δένδρων που οι σπόροι τους να βλαστάνουν εύκολα για να χρησιμοποιηθούν ως σπορομητρικά. Μπορεί όμως να πολλαπλασιαστεί σχετικά εύκολα με εναέριες καταβολάδες και ξυλοποιημένα μοσχεύματα και πολύ εύκολα με φυλλοφόρα μοσχεύματα από μητρικά φυτά, που βρίσκονται στη φάση της νεανικότητας, μετά από χειρισμό με ινδολοβουτυρικό οξύ (ΙΒΑ) 5000ppm.<ref name="Χαρουπιά"/> |
{{{top_heading|==}}}Ποικιλίες{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Ποικιλίες{{{top_heading|==}}} | ||
| Γραμμή 29: | Γραμμή 28: | ||
{{{top_heading|==}}}Ασθένειες{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Ασθένειες{{{top_heading|==}}} | ||
| − | |||
{{{top_heading|==}}}Εχθροί{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Εχθροί{{{top_heading|==}}} | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Σχετικές σελίδες== | ==Σχετικές σελίδες== | ||
| Γραμμή 71: | Γραμμή 51: | ||
* [[Ποικιλίες χαρουπιάς]] | * [[Ποικιλίες χαρουπιάς]] | ||
| − | + | __NOTOC__ | |
| − | + | ||
| − | + | ||
==Βιβλιογραφία== | ==Βιβλιογραφία== | ||
<references> | <references> | ||
<ref name="Χαρουπιά"> Ειδική δενδροκομία Τόμος II "Ακρόδρυα - Πυρηνόκαρπα - Λοιπά καρποφόρα", Ποντίκη Κων/νου, Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών,Εκδόσεις Σταμούλη, 1996.</ref> | <ref name="Χαρουπιά"> Ειδική δενδροκομία Τόμος II "Ακρόδρυα - Πυρηνόκαρπα - Λοιπά καρποφόρα", Ποντίκη Κων/νου, Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών,Εκδόσεις Σταμούλη, 1996.</ref> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
</references> | </references> | ||
| Γραμμή 102: | Γραμμή 77: | ||
[[Category:Φυτό_Μ]] | [[Category:Φυτό_Μ]] | ||
[[Category:Δένδρο]] | [[Category:Δένδρο]] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Λοιπά δένδρα]] |
[[παράγει::Χαρούπι| ]] | [[παράγει::Χαρούπι| ]] | ||
[[πόσο αφορά σε γεωργό::30| ]] | [[πόσο αφορά σε γεωργό::30| ]] | ||
[[πόσο αφορά σε γεωπόνο::30| ]] | [[πόσο αφορά σε γεωπόνο::30| ]] | ||
[[κατάσταση δημοσίευσης::1| ]] | [[κατάσταση δημοσίευσης::1| ]] | ||
| + | [[σχετίζεται με::Χαρουπιά| ]] | ||
Τελευταία αναθεώρηση της 07:46, 18 Ιουλίου 2016
Γενικά στοιχεία χαρουπιάς
Η χαρουπιά κατάγεται από τη Μέση Ανατολή (Συρία, Παλαιστίνη). Στις μεσογειακές χώρες καλλιεργείται από τους αρχαιοτάτους ακόμα χρόνους. Καλλιεργείται κυρίως στη Συρία, Κύπρο, Τουρκία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Αλγερία, Μαρόκο, Αίγυπτο, Ισραήλ και Λίβανο, αλλά έχει επεκταθεί και στην Αυστραλία, νότια Αφρική, νότια Αμερική, Μεξικό και βόρεια Αμερική (Καλιφόρνια, Αριζόνα). Στην Ελλάδα η χαρουπιά καλλιεργείται κυρίως στην Κρήτη, αλλά αυτοφύεται σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της νότιας Ελλάδας. Οι συστηματικοί ξυλοκερατεώνες στη χώρα μας καταλαμβάνουν έκταση 79.000 στρέμματα και η μέση ετήσια παραγωγή καρπών ανέρχεται σε 25.682 τόννους. Η ξυλοκερατιά καλλιεργείται για τους καρπούς της, τα ξυλοκέρατα ή χαρούπια που χρησιμοποιούνται ως κτηνοτροφή των ζώων (βοειδή, αιγοπρόβατα, κ.α.). Τα σπέρματα των χαρουπιών έχουν ποικίλας χρήσεις στη βιομηχανία . Μετά από αποφλοίωση με θειϊκό οξύ και ξήρανση, τα έμβρυα διαχωρίζονται από τις κοτυληδόνες. Στη συνέχεια τα έμβρυα αλευροποιούνται και χρησιμοποιούνται ως φύραμα για γαλακτοφόρες αγελάδες ή για την παρασκευή συμπυκνωμένων ιδιοσκευασμάτων (σούπες). Από δε τις κοτυληδόνες εξάγεται κόμμι (ποσοστό περιεκτικότητας 33%), που χρησιμοποιείται στην υφαντουργία (φινίρισμα υφασμάτων), τη ζαχαροπλαστική, τη βιομηχανία μπισκότων, κοσμητικών σκευασμάτων και φωτογραφικών φίλμ. Ως σακχαρούχος καρπός, τα χαρούπια παρέχουν μετά από ζύμωση και απόσταξη αλκοόλη σε ποσοστό 25%. Τα άγουρα χαρούπια περιέχουν δεψικές ουσίες και χρωστική ουσία, που χρησιμοποιείται για τη βαφή υφασμάτων στη μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική. Επίσης έχουν και φαρμακευτικές χρήσεις, ως μαλακτικό, για φλεγμονές του αναπνευστικού συστήματος. Τέλος, μετά από ειδική επεξεργασία παράγεται προϊόν που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο του κακάου στη σοκολατοβιομηχανία.[1]
Βοτανικά χαρακτηριστικά
Η χαρουπιά ανήκει στην οικογένεια Legominosae (υποοικογένεια Caesalpinioideae), στο γένος Ceratonia και στο είδος Ceratonia siliqua L. Η χαρουπιά είναι διπλοειδής (2n=24, n=12). Η ξυλοκερατιά είναι δένδρο αειθαλές, μετρίου έως μεγάλου μεγέθους, με βλάστηση συνήθως πλαγιόκλαδη, βαθύριζο και μακρόβιο. Τα φύλλα είναι σύνθετα, αρτιόληκτα (συνήθως με 6 φυλλάρια ή πιο πολλά), κατ' εναλλαγή δερματώδη, λεία, χαλκοκόκκινα στη νεαρή ηλικία και βαθυπράσινα κατά την ενήλικη. Οι οφθαλμοί διακρίνονται σε ξυλοφόρους και απλούς ανθοφόρους. Η διάκριση μεταξύ ξυλοφόρων και ανθοφόρων οφθαλμών μακροσκοπικά είναι δύσκολη. Οι ξυλοφόροι οφθαλμοί απαντούν επάκρια ή πλάγια σ' ένα βλαστό και οι ανθοφόροι μόνον πλάγια. Οι ανθοφόροι, που βρίσκονται σε ξύλο του προηγούμενου χρόνου, εκπτύσσονται το φθινόπωρο και δίνουν μονοστέλεχες ταξιανθίες, ενώ αυτοί που βρίσκονται σε ξύλο μεγαλύτερης ηλικίας (ιδιομορφία ξυλοκερατιάς), 3 έως 15 χρόνων, δίνουν πολυστέλεχες ταξιανθίες. Οι οφθαλμοί στερούνται λεπίων (γυμνοί), αλλά περιβάλλονται από πυκνό τρίχωμα. Τα άνθη είναι μικρά, με δυσάρεστη οσμή (ιδιαίτερα τα αρσενικά) και φέρονται σε βοτρυοειδείς ταξιανθίες σε ξύλο ηλικίας 2 έως 15 χρόνων (μονήρεις ή κατά θυσσάνους). Η ξυλοκερατιά χαρακτηρίζεται ως είδος πολύγαμο, μόνοικο και συνηθέστερα δίοικο (απαντούν δένδρα που φέρουν άνθη ερμαφρόδιτα και στημονοφόρα ή μόνον στημονοφόρα ή μόνον υπεροφόρα). Κάθε άνθος αποτελείται από πέντε μικρά σέπαλα (χωρίς πέταλα), ένα βραχύστυλο ύπερο (τα θηλυκά άνθη) και πέντε στήμονες (τα αρσενικά άνθη). Ο καρπός είναι χέδροπας, έχει σχήμα τοξοειδές, χρώμα καστανό και μεσοκάρπιο σαρκώδες, πλούσια σε υδατάνθρακες. Περιέχει 10 έως 16 σπέρματα σκληρά, γυαλιστερά και κεραμόχροα.
Ανθίζει το φθινόπωρο, τέλη Αυγούστου μέχρι Νοέμβριο και ωριμάζει τους καρπούς της από τα τέλη Αυγούστου του επόμενου από της ανθήσεως χρόνου. Καρποφορεί από απλούς ανθοφόρους οφθαλμούς σε ξύλο ηλικίας 2 έως 15 χρόνων. Παρουσιάζει τάση για παρενιαυτοφορία. Ως δένδρο με βραδεία ανάπτυξη, μπαίνει όψιμα σε αξιόλογη καρποφορία, περίπου από τον 8ο έως 10ο χρόνο της ηλικίας της. Η παραγωγική ζωή της υπολογίζεται σε 80 - 100 χρόνια. Στη χώρα μας υπάρχουν δένδρα χαρουπιάς ηλικίας περίπου 200 χρόνων, με πολύ καλή παραγωγικότητα.[1]
Κλιματικές συνθήκες
Η χαρουπιά είναι δένδρο των θερμών και ξηρών κλιμάτων. Ευδοκιμεί σε παραθαλάσσιες περιοχές όπως Κρήτη, νησιά και νότια ηπειρωτική Ελλάδα. Καλλιεργείται μέχρι υψομέτρου 600 μέτρων. Θεωρείται ανθεκτικότερη στους παγετούς από την πορτοκαλιά και πιο ευαίσθητη από την ελιά. Οι καρποί ζημιώνονται στους -40C έως -50C και οι βλαστοί στους -6,70C έως -7,80C. Όσον αφορά την έκθεση της τοποθεσίας, θα πρέπει να προτιμώνται εκείνες που έχουν ανατολική ή μεσημβρινή.[1]
Εδαφικές συνθήκες
Είναι δένδρο περιορισμένων εδαφικών απαιτήσεων. Ευδοκιμεί σε διάφορα είδη εδαφών, εκτός στα πολύ αργιλλώδη ή υγρά εδάφη. Ακόμα και σε βραχώδη, ξηρά, επικλινή (πλαγιές), αρκεί να είναι ελαφρά γόνιμα και να διαπερνώνται από το ριζικό της σύστημα. Στην Κρήτη καθώς και σ' άλλες περιοχές της Ελλάδας, η ξυλοκερατιά καλλιεργείται με επιτυχία σε εδάφη ξηρά, πετρώδη και ασβεστολιθικά. Έτσι αξιοποιεί περιοχές ξηρές και άγονες, που η οικονομική τους εκμετάλλευση θα ήταν διαφορετικά αδύνατη.[1]
Επικονίαση - Γονιμοποίηση
Η χαρουπιά είναι είδος ανεμόφιλο. Όπως όμως αναφέραμε πιο πάνω είναι είδος πολύγαμο (μόνοικο και συνηθέστερα δίοικο). Επομένως για την εξασφάλιση ικανοποιητικής παραγωγής, σαν μόνοικο μπορεί να καλλιεργηθεί αμιγώς, ενώ σαν δίοικο θα πρέπει μεταξύ των θηλυκών δέντρων να φυτεύσουμε και αρσενικά με ζωτική γύρη, που θα χρησιμεύσουν ως επικονιαστές των θηλυκών δέντρων. Όσον αφορά τη διάταξη των επικονιαστών, αν και δεν έχει γίνει κάποια σχετική συστηματική εργασία , συνιστάται η σχέση αρσενικών προς θυληκά να είναι 1:10. Πιστεύεται ότι στη μεταφορά της γύρης βοηθούν και οι μέλισσες.[1]
Πολλαπλασιασμός
Στην Ελλάδα τα καλλιεργούμενα δένδρα χαρουπιάς προέρχονται από εξημέρωση με εμβολιασμό των αυτοφυόμενων δένδρων χαρουπιάς. Η χαρουπιά πολλαπλασιάζεται συνήθως με ενοφθαλμισμό με όρθιο Τ πάνω σε υποκείμενα σπορόφυτα ηλικίας περίπου 3 έως 4 χρόνων (αναπτύσσονται βραδέως). Ως πιο κατάλληλη εποχή εμβολιασμού θεωρείται η άνοιξη (τέλη άνοιξης). Τα υποκείμενα σπορόφυτα παράγονται από σπόρο, που βλαστάνει αργά και δύσκολα. Για την επιτάχυνση και διευκόλυνση της βλάστησης του σπόρου, συνιστάται όπως αυτός υποβληθεί πριν από τη σπορά του στους χειρισμούς: (α) εμβάπτιση σε θερμό νερό (θερμοκρασία 750C) για 2 έως 5 λεπτά της ώρας, β) εμβάπτιση σε διάλυμα θειϊκού οξέος (45%) για 3 ώρες και (γ) απομάκρυνση των σποροπεριβλημάτων με τριβή. Αναφέρεται όμως ότι υπάρχουν και δένδρα ξυλοκερατιάς, που ο σπόρος τους βλαστάνει εύκολα χωρίς κανένα χειρισμό πρίν από τη σπορά τους. Συνιστάται η εξεύρεση και διατήρηση από τους φυτοριούχους δένδρων που οι σπόροι τους να βλαστάνουν εύκολα για να χρησιμοποιηθούν ως σπορομητρικά. Μπορεί όμως να πολλαπλασιαστεί σχετικά εύκολα με εναέριες καταβολάδες και ξυλοποιημένα μοσχεύματα και πολύ εύκολα με φυλλοφόρα μοσχεύματα από μητρικά φυτά, που βρίσκονται στη φάση της νεανικότητας, μετά από χειρισμό με ινδολοβουτυρικό οξύ (ΙΒΑ) 5000ppm.[1]
Ποικιλίες
Οι πιο αξιόλογες Ελληνικές και ξενικές ποικιλίες είναι οι εξής: Ελληνικές Αγρία, Κρητικά (Κονδυλάτα, Μπαντούρια, Ξανθά), Κύπρου (Βακλωτά, Κουμπωτά, Κούντουρα), Χιώτικα, Σαμιώτικα, κ.α. Ξενικές Matalafan, Matalafera, Roya, Costelates(Ισπανίας), Cipriana, Saccarata, Racemosa (Ιταλικές), Santa Fe, Bolsor, Conejo, Excelsior, Gabriel, Grantham, Molino, Sykea, Τyllivia, White, Amele, Sfax, Cliford, Tantillo (Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής)[1]
Ασθένειες
Εχθροί
Σχετικές σελίδες
