Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Ιχθυηρά"
(→Βιβλιογραφία) |
|||
(7 ενδιάμεσες αναθεωρήσεις από ένα χρήστη δεν εμφανίζονται) | |||
Γραμμή 41: | Γραμμή 41: | ||
Μαρτυρίες σε χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 5<sub>O</sub> αιώνα, αποδεικνύουν ότι οι Έλληνες απολάμβαναν τα ψάρια και τα συμπεριλάμβαναν στα πιο ποιοτικά πιάτα τους. Ο Όμηρος αναφέρει τα ψάρια σαν εξαιρετικά ποιοτική τροφή, ενώ ο Πλούταρχος στα κείμενά του καταγράφει συμβουλές προς τους ψαράδες. | Μαρτυρίες σε χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 5<sub>O</sub> αιώνα, αποδεικνύουν ότι οι Έλληνες απολάμβαναν τα ψάρια και τα συμπεριλάμβαναν στα πιο ποιοτικά πιάτα τους. Ο Όμηρος αναφέρει τα ψάρια σαν εξαιρετικά ποιοτική τροφή, ενώ ο Πλούταρχος στα κείμενά του καταγράφει συμβουλές προς τους ψαράδες. | ||
− | Σήμερα, η τεράστια ποικιλία την ελληνικών ιχθυηρών και η εξαιρετική τους ποιότητα επιβάλλει την διεθνή τους αναγνώριση. Οι λάτρεις των ψαριών ανά τον κόσμο τα συμπεριλαμβάνουν στις επιλογές τους, τιμώντας τα έτσι με την προτίμησή τους. Τα κυριότερα [[Είδη ψαριών ελληνικών θαλασσών |είδη ψαριών]] των ελληνικών θαλασσών είναι η [[Ζαργάνα (Belone belone) |ζαργάνα]] <ref name="Ζαργάνα"/>, η [[Γόπα (Boops boops) |γόπα]] <ref name="Γόπα"/>, η [[Τσιπούρα (Sparus aurata) |τσιπούρα]] <ref name="Τσιπούρα"/>, η [[Αθερίνα (Atherina hepsetus) |αθερίνα]] <ref name="Αθερίνα"/>, το [[Λαυράκι (Dicentrarchus labrax) |λαυράκι]] <ref name="Λαυράκι"/>, το [[Μπαρμπούνι (Mullus surmuletus) |μπαρμπούνι]] <ref name="Μπαρμπούνι"/>, η [[Γλώσσα (Solea vulgaris) |γλώσσα]] <ref name="Γλώσσα"/>, το [[Χέλι (Anguilla anguilla) |χέλι]] <ref name="Χέλι"/>, ο [[Μπακαλιάρος ή βακαλάος (Gadus morhua) |μπακαλιάρος]] <ref name="Βακαλάος"/>, ο [[Ροφός (Epinephelus guaza) |ροφός]] <ref name="Ροφός"/>, ο [[Τόνος (Thunnus thunnus) |τόνος]] <ref name="Τόνος"/>, η [[Πέρκα (Serranus scriba) |πέρκα]] <ref name="Πέρκα"/>, η [[Σμέρνα (Muraena helena) |σμέρνα]] <ref name="Σμέρνα"/>, το [[Γοφάρι (Temnodom saltator) |γοφάρι]] <ref name="Γοφάρι"/>, ο [[Λούτσος (Sphyraena sphyraena) |λούτσος]] <ref name="Λούτσος"/>, η [[Μουρμούρα (Lithognathus mormyrus) |μουρμούρα]] <ref name="Μουρμούρα"/>, η [[Δράκαινα (Trachinus araneus) |δράκαινα]] <ref name="Δράκαινα"/>, ο [[Σαργός (Diplodus sargus) |σαργός]] <ref name="Σαργός"/>, η [[Λίτσα (Lichia amia) |λίτσα]] <ref name="Λίτσα"/>, ο [[Χάνος (Serranus cabrilla) |χάνος]] <ref name="Χάνος"/>, το [[Μελανούρι (Oblada melanura) |μελανούρι]] <ref name="Μελανούρι"/>, ο [[Ξιφίας (Xiphias gladius) |ξιφίας]] <ref name="Ξιφίας"/>, ο [[Κέφαλος (Mugil cephalus) |κέφαλος]] <ref name="Κέφαλος"/>, η [[Συναγρίδα (Dentex dentex) |συναγρίδα]] <ref name="Συναγρίδα"/>, το [[Λυθρίνι (Pagellus erythrinus) |λυθρίνι]] <ref name="Λυθρίνι"/>, το [[Φαγκρί (Pagrus pagrus) |φαγκρί]] <ref name="Φαγκρί"/>, η [[Ούγενα (Puntazzio puntazzio) |ούγενα]] <ref name="Ούγενα"/> και πολλά άλλα. Η ελληνική αλιεία προσφέρει περίπου 130.000-160.000 τόνους ψαριών και θαλασσινών κάθε χρόνο. Περίπου το 90% αυτού του συνόλου αλιεύεται στο Αιγαίο Πέλαγος. Η ελληνική αλιεία του γλυκού νερού της ενδοχώρας διοχετεύει στην αγορά περίπου 20.000-30.000 τόνους ψαριών ετησίως. Παράλληλα, από τα ιχθυοτροφεία προέρχεται περισσότερο από το ένα τρίτο της ελληνικής παραγωγής ψαριών. Με ετήσιο ποσοστό αύξησης περίπου 10% η ιχθυοκαλλιέργεια είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους βιομηχανικούς τομείς της Ελλάδας. Αυτή η επιτυχία βασίζεται εν μέρει στις φυσικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα: ήπιο κλίμα, καθαρά ύδατα, περίπου 3.000 νησιά, και μεγάλη ακτογραμμή. Τα σημαντικότερα εκτρεφόμενα είδη είναι η συναγρίδα, το λαβράκι και (παρότι σε μικρότερη ποσότητα) η πέστροφα, το ευρωπαϊκό χέλι και ο κυπρίνος. | + | Σήμερα, η τεράστια ποικιλία την ελληνικών ιχθυηρών και η εξαιρετική τους ποιότητα επιβάλλει την διεθνή τους αναγνώριση. Οι λάτρεις των ψαριών ανά τον κόσμο τα συμπεριλαμβάνουν στις επιλογές τους, τιμώντας τα έτσι με την προτίμησή τους. Τα κυριότερα [[Είδη ψαριών ελληνικών θαλασσών |είδη ψαριών]] των ελληνικών θαλασσών είναι η [[Ζαργάνα (Belone belone) |ζαργάνα]] <ref name="Ζαργάνα"/>, η [[Γόπα (Boops boops) |γόπα]] <ref name="Γόπα"/>, η [[Τσιπούρα (Sparus aurata) |τσιπούρα]] <ref name="Τσιπούρα"/>, η [[Αθερίνα (Atherina hepsetus) |αθερίνα]] <ref name="Αθερίνα"/>, το [[Λαυράκι (Dicentrarchus labrax) |λαυράκι]] <ref name="Λαυράκι"/>, το [[Μπαρμπούνι (Mullus surmuletus) |μπαρμπούνι]] <ref name="Μπαρμπούνι"/>, η [[Γλώσσα (Solea vulgaris) |γλώσσα]] <ref name="Γλώσσα"/>, το [[Χέλι (Anguilla anguilla) |χέλι]] <ref name="Χέλι"/>, ο [[Μπακαλιάρος ή βακαλάος (Gadus morhua) |μπακαλιάρος]] <ref name="Βακαλάος"/>, ο [[Ροφός (Epinephelus guaza) |ροφός]] <ref name="Ροφός"/>, ο [[Τόνος (Thunnus thunnus) |τόνος]] <ref name="Τόνος"/>, η [[Πέρκα (Serranus scriba) |πέρκα]] <ref name="Πέρκα"/>, η [[Σμέρνα (Muraena helena) |σμέρνα]] <ref name="Σμέρνα"/>, το [[Γοφάρι (Temnodom saltator) |γοφάρι]] <ref name="Γοφάρι"/>, ο [[Λούτσος (Sphyraena sphyraena) |λούτσος]] <ref name="Λούτσος"/>, η [[Μουρμούρα (Lithognathus mormyrus) |μουρμούρα]] <ref name="Μουρμούρα"/>, η [[Δράκαινα (Trachinus araneus) |δράκαινα]] <ref name="Δράκαινα"/>, ο [[Σαργός (Diplodus sargus) |σαργός]] <ref name="Σαργός"/>, η [[Λίτσα (Lichia amia) |λίτσα]] <ref name="Λίτσα"/>, ο [[Χάνος (Serranus cabrilla) |χάνος]] <ref name="Χάνος"/>, το [[Μελανούρι (Oblada melanura) |μελανούρι]] <ref name="Μελανούρι"/>, ο [[Ξιφίας (Xiphias gladius) |ξιφίας]] <ref name="Ξιφίας"/>, ο [[Κέφαλος (Mugil cephalus) |κέφαλος]] <ref name="Κέφαλος"/>, η [[Συναγρίδα (Dentex dentex) |συναγρίδα]] <ref name="Συναγρίδα"/>, το [[Λυθρίνι (Pagellus erythrinus) |λυθρίνι]] <ref name="Λυθρίνι"/>, το [[Φαγκρί (Pagrus pagrus) |φαγκρί]] <ref name="Φαγκρί"/>, η [[Ούγενα (Puntazzio puntazzio) |ούγενα]] <ref name="Ούγενα"/>, ο [[Γαύρος (Engraulis encrasicolus) |γαύρος]] <ref name="Γαύρος"/> και πολλά άλλα. Η ελληνική αλιεία προσφέρει περίπου 130.000-160.000 τόνους ψαριών και θαλασσινών κάθε χρόνο. Περίπου το 90% αυτού του συνόλου αλιεύεται στο Αιγαίο Πέλαγος. Η ελληνική αλιεία του γλυκού νερού της ενδοχώρας διοχετεύει στην αγορά περίπου 20.000-30.000 τόνους ψαριών ετησίως. Παράλληλα, από τα ιχθυοτροφεία προέρχεται περισσότερο από το ένα τρίτο της ελληνικής παραγωγής ψαριών. Με ετήσιο ποσοστό αύξησης περίπου 10% η ιχθυοκαλλιέργεια είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους βιομηχανικούς τομείς της Ελλάδας. Αυτή η επιτυχία βασίζεται εν μέρει στις φυσικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα: ήπιο κλίμα, καθαρά ύδατα, περίπου 3.000 νησιά, και μεγάλη ακτογραμμή. Τα σημαντικότερα εκτρεφόμενα είδη είναι η συναγρίδα, το λαβράκι και (παρότι σε μικρότερη ποσότητα) η πέστροφα, το ευρωπαϊκό χέλι και ο κυπρίνος. |
{{{top_heading|==}}}[[Είδη ψαριών των γλυκών νερών]]{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}[[Είδη ψαριών των γλυκών νερών]]{{{top_heading|==}}} | ||
Γραμμή 154: | Γραμμή 154: | ||
<ref name="Γενική Ανατομία Ψαριών"/> | <ref name="Γενική Ανατομία Ψαριών"/> | ||
+ | <ref name="Σολομός"/> | ||
+ | <ref name="Ιριδίζουσα πέστροφα"/> | ||
==Σχετικές σελίδες== | ==Σχετικές σελίδες== | ||
Γραμμή 218: | Γραμμή 220: | ||
<ref name="Πέρκα"> [{{#show: Ιστοσελίδα Wikipedia/Πέρκα| ?has link}} Πέρκα]</ref> | <ref name="Πέρκα"> [{{#show: Ιστοσελίδα Wikipedia/Πέρκα| ?has link}} Πέρκα]</ref> | ||
− | <ref name="Χάνος"> [{{#show: Ιστοσελίδα | + | <ref name="Χάνος"> [{{#show: Ιστοσελίδα HomeFood, Τα πάντα για το σπιτικό φαγητό/Ψάρια του Αιγαίου, Ο Χάνος| ?has link}} Ιστοσελίδα Ιστοσελίδα HomeFood, Ψάρια του Αιγαίου, Ο Χάνος]</ref> |
<ref name="Παράδοση στην αλιεία"> [{{#show: Ιστοσελίδα Pame.gr/Η Ελλάδα εχει παράδοση στην αλιεία| ?has link}} Η Ελλάδα εχει παράδοση στην αλιεία]</ref> | <ref name="Παράδοση στην αλιεία"> [{{#show: Ιστοσελίδα Pame.gr/Η Ελλάδα εχει παράδοση στην αλιεία| ?has link}} Η Ελλάδα εχει παράδοση στην αλιεία]</ref> | ||
Γραμμή 242: | Γραμμή 244: | ||
<ref name="Φυσιολογία και Ανατομία ψαριών"> [{{#show: Ιστοσελίδα Enidrio.gr/Φυσιολογία και Ανατομία ψαριών| ?has link}} Φυσιολογία και Ανατομία ψαριών]</ref> | <ref name="Φυσιολογία και Ανατομία ψαριών"> [{{#show: Ιστοσελίδα Enidrio.gr/Φυσιολογία και Ανατομία ψαριών| ?has link}} Φυσιολογία και Ανατομία ψαριών]</ref> | ||
− | <ref name="Το χαβιάρι"> [{{#show: Ιστοσελίδα | + | <ref name="Το χαβιάρι"> [{{#show: Ιστοσελίδα Ενημερωτικός/Χαβιάρι, παρασκευή και κόστος του| ?has link}} Ιστοσελίδα Ενημερωτικός, Χαβιάρι, παρασκευή και κόστος του]</ref> |
− | <ref name="Το ιχθυέλαιο"> [{{#show: Ιστοσελίδα Douni health products/Ιχθυέλαιο (Ωμέγα-3)| ?has link}} Το ιχθυέλαιο]</ref> | + | <ref name="Το ιχθυέλαιο"> [{{#show: Ιστοσελίδα Douni health products/Ιχθυέλαιο (Ωμέγα-3)| ?has link}} Ιστοσελίδα Douni health products, Το ιχθυέλαιο (Ωμέγα 3)]</ref> |
<ref name="Ασθένεια Ich"> [{{#show: Ιστοσελίδα Υδάτινες Ιστορίες-Fresh Water/Ασθένεια Ich| ?has link}} Ασθένεια Ich]</ref> | <ref name="Ασθένεια Ich"> [{{#show: Ιστοσελίδα Υδάτινες Ιστορίες-Fresh Water/Ασθένεια Ich| ?has link}} Ασθένεια Ich]</ref> | ||
Γραμμή 268: | Γραμμή 270: | ||
<ref name="Γλυνί"> [{{#show: Ιστοσελίδα Fishingtarget.com/Γλυνί| ?has link}} Γλυνί]</ref> | <ref name="Γλυνί"> [{{#show: Ιστοσελίδα Fishingtarget.com/Γλυνί| ?has link}} Γλυνί]</ref> | ||
− | <ref name="Δονακίωση"> "Συμβολή στην παθολογοανατομική μελέτη της δονακίωσης του λαβρακίου (Dicentrarchus labrax)" Διδακτορική διατριβή του Κωνσταντίνου Χ. Τελιούση, Κτηνίατρος, Θεσσαλονίκη 2012</ref> | + | <ref name="Δονακίωση"> [[media:Ασθένειες ψαριών.pdf|"Συμβολή στην παθολογοανατομική μελέτη της δονακίωσης του λαβρακίου (Dicentrarchus labrax)" Διδακτορική διατριβή του Κωνσταντίνου Χ. Τελιούση, Κτηνίατρος, Θεσσαλονίκη 2012]]</ref> |
+ | |||
+ | <ref name="Γαύρος"> [{{#show: Ιστοσελίδα Wikipedia/Γαύρος| ?has link}} Γαύρος]</ref> | ||
+ | |||
+ | <ref name="Σολομός"> [[media:Σολομός.pdf|Είδος ψαριού Σολομός (Salmon salar)]]</ref> | ||
+ | |||
+ | <ref name="Ιριδίζουσα πέστροφα"> [{{#show: Ιστοσελίδα Αλιεία - Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Η ιριδίζουσα πέστροφα| ?has link}} Ιστοσελίδα Αλιεία - Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Η ιριδίζουσα πέστροφα]</ref> | ||
</references> | </references> |
Τελευταία αναθεώρηση της 11:10, 26 Ιουνίου 2015
Οι Ιχθύες, κοινώς Ψάρια, αποτελούν μια πολύ μεγάλη και ιδιαίτερη ομοταξία των σπονδυλωτών ζώων που φέρονται προσαρμοσμένα στην υδρόβια ζωή. Ορίζονται ως η ομάδα σπονδυλωτών και χονδρωτών που δεν έχουν άκρα με δάκτυλα. Αυτός ο αρνητικός ορισμός δείχνει ότι τα ψάρια είναι μία παραφυλετική ομάδα, η οποία περλαμβάνει τις λάμπραινες, τους οστεϊχθύες και τους χονδροϊχθύες. Αποτελείται από συνολικά 32.000 είδη οργανισμών.
Τα ψάρια κινούνται γενικά με πτερύγια, φέρουν λέπια και αναπνέουν με βράγχια. Πρόκειτα για ζώα ψυχρόαιμα με έντονο το φαινόμενο της ποικιλοθερμίας. Βρίσκονται σχεδόν σε κάθε υδάτινο οικοσύστημα, από τα βουνά μέχρι τις αβύσσους.
Από τα απολιθώματα που έχουν βρεθεί φέρονται να ήταν τα πρώτα σπονδυλωτά που υπολογίζεται ότι έκαναν την εμφάνισή τους πριν από 400 εκατομμύρια χρόνια. Πρώτα γνωστά ζώα που έμοιαζαν με ψάρια ήταν τα οστρακόδερμα. Σήμερα φέρονται αναγνωρισμένα περισσότερα από 30.000 είδη ψαριών. Κάποια από αυτά ζουν στο αλμυρό νερό και κάποια άλλα στο γλυκό χαρακτηριζόμενα αντίστοιχα, καθώς και άλλα κοντά στην επιφάνεια του νερού, (αφρόψαρα), άλλα κοντά σε βράχους, (πετρόψαρα), και άλλα στο βυθό, (βαθύβια ή αβυσσαία). Πολλά από αυτά αποτελούν σήμερα σημαντικότατες πηγές διατροφής στον κόσμο με πρώτης τάξεως θρεπτικά συστατικά όπως ζωικές πρωτεΐνες, λίπη, βιταμίνες καθώς και πολλά άλλα πολύτιμα στοιχεία για την ανθρώπινη υγεία. Σήμερα το ψάρεμα έχει αναχθεί σε βιομηχανική κλίμακα παγκοσμίως με χρησιμοποίηση αεροπλάνων, ραντάρ και σόναρ (εντοπισμό με υπερήχους). Ένα μέρος των αλιευμάτων καταναλίσκονται φρέσκα, ένα άλλο μέρος διακινούνται κατεψυγμένα ή σε κονσέρβες ή ακόμα συντηρούμενα (παστά ή καπνιστά), ενώ κάποια είδη ψαριών υπόκεινται σε ειδική επεξεργασία και μετατρέπονται ανάλογα με ξήρανση ή κονιοποίηση σε ψαράλευρα ή για παραγωγή βιταμινών ή διαφόρων ελαίων (π.χ. μουρουνέλαιο).
Αυτός ο ζωικός πλούτος άρχισε να καλλιεργείται σε ελεγχόμενο περιβάλλον και αποτελεί ένα σημαντικό τομέα της Αγροτικής Ανάπτυξης. Σε ρηχές, κλειστές κατά προτίμηση θάλασσες δημιουργούνται οι ιχθυοκαλλιέργειες, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εκτροφή ψαριών μέσα σε κλουβιά από δίχτυα. H Ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τομείς παραγωγής πρωτεΐνης υψηλής διατροφικής αξίας.
O σολομός, η πέστροφα και η τσιπούρα είναι τα πιο συνηθισμένα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας.
Βασίλειο | Animalia (Ζώα) |
Συνομοταξία | Chordata (Χορδωτά) |
Υποσυνομοταξία | Σπονδυλωτά (Vertebrata) |
Υπερομοταξία | Άγναθα/Γναθόστομα |
Είδη ψαριών ελληνικών θαλασσών
Η Ελλάδα είναι χώρα με μεγάλη παράδοση στην αλιεία [1]. Τα 4.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής της ηπειρωτικής χώρας και τα 11.000 χλμ. ακτογραμμής των νησιών ευνοούν εξαιρετικά την αλιεία. Τα ελληνικά θαλάσσια ύδατα φιλοξενούν περίπου 250 θαλάσσια είδη.
Μαρτυρίες σε χειρόγραφα που χρονολογούνται από τον 5O αιώνα, αποδεικνύουν ότι οι Έλληνες απολάμβαναν τα ψάρια και τα συμπεριλάμβαναν στα πιο ποιοτικά πιάτα τους. Ο Όμηρος αναφέρει τα ψάρια σαν εξαιρετικά ποιοτική τροφή, ενώ ο Πλούταρχος στα κείμενά του καταγράφει συμβουλές προς τους ψαράδες.
Σήμερα, η τεράστια ποικιλία την ελληνικών ιχθυηρών και η εξαιρετική τους ποιότητα επιβάλλει την διεθνή τους αναγνώριση. Οι λάτρεις των ψαριών ανά τον κόσμο τα συμπεριλαμβάνουν στις επιλογές τους, τιμώντας τα έτσι με την προτίμησή τους. Τα κυριότερα είδη ψαριών των ελληνικών θαλασσών είναι η ζαργάνα [2], η γόπα [3], η τσιπούρα [4], η αθερίνα [5], το λαυράκι [6], το μπαρμπούνι [7], η γλώσσα [8], το χέλι [9], ο μπακαλιάρος [10], ο ροφός [11], ο τόνος [12], η πέρκα [13], η σμέρνα [14], το γοφάρι [15], ο λούτσος [16], η μουρμούρα [17], η δράκαινα [18], ο σαργός [19], η λίτσα [20], ο χάνος [21], το μελανούρι [22], ο ξιφίας [23], ο κέφαλος [24], η συναγρίδα [25], το λυθρίνι [26], το φαγκρί [27], η ούγενα [28], ο γαύρος [29] και πολλά άλλα. Η ελληνική αλιεία προσφέρει περίπου 130.000-160.000 τόνους ψαριών και θαλασσινών κάθε χρόνο. Περίπου το 90% αυτού του συνόλου αλιεύεται στο Αιγαίο Πέλαγος. Η ελληνική αλιεία του γλυκού νερού της ενδοχώρας διοχετεύει στην αγορά περίπου 20.000-30.000 τόνους ψαριών ετησίως. Παράλληλα, από τα ιχθυοτροφεία προέρχεται περισσότερο από το ένα τρίτο της ελληνικής παραγωγής ψαριών. Με ετήσιο ποσοστό αύξησης περίπου 10% η ιχθυοκαλλιέργεια είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους βιομηχανικούς τομείς της Ελλάδας. Αυτή η επιτυχία βασίζεται εν μέρει στις φυσικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα: ήπιο κλίμα, καθαρά ύδατα, περίπου 3.000 νησιά, και μεγάλη ακτογραμμή. Τα σημαντικότερα εκτρεφόμενα είδη είναι η συναγρίδα, το λαβράκι και (παρότι σε μικρότερη ποσότητα) η πέστροφα, το ευρωπαϊκό χέλι και ο κυπρίνος.
Είδη ψαριών των γλυκών νερών
Εκτός απ' τα είδη που αναφέρονται πιο πάνω και ζουν στα θαλασσινά νερά, υπάρχουν ορισμένα είδη ψαριών που ζουν στα γλυκά νερά. Τέτοια είναι το γλυνί[30], ο γοβιός[31], το κοκκινόψαρο[32], το γκιζάνι[33], το τσιρώνι[34] κ.ά. Κάποια βέβαια από αυτά μπορούν να επιβιώσουν ιδανικά και στα δύο περιβάλλοντα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το χέλι που το συναντάμε και στις θάλασσες αλλά και σε ποτάμια και λίμνες.
Φυσιολογία και ανατομία ψαριών
Ένα ψάρι συνήθως σχεδιάζεται σαν μια μακρουλή άτρακτο και πραγματικά αυτό είναι το πιο διαδεδομένο σχήμα αφού καθιστά ευκολότερο το κολύμπι στην ανοιχτή θάλασσα.
Αυτά τα υδροδυναμικά χαρακτηριστικά [35] επιτρέπουν ταχεία επιτάχυνση και καθόλου ευκαταφρόνητη ταχύτητα σε ένα μέσο όπως το νερό που προβάλει σημαντική αντίσταση. Παρά ταύτα υπάρχουν και άλλες φόρμες που αν και αρκετά διαφορετικές συνδέονται από τον ίδιο τρόπο ζωής των ψαριών.
Οι κάτοικοι του πυθμένα σε πολλές περιπτώσεις έχουν επίπεδα σώματα, ενώ σε νερά με πλούσια βλάστηση και κλαδιά παρατηρούμε σώματα συμπαγή και λεπτά, που τους επιτρέπουν να στριμώχνονται ανάμεσα από τα εμπόδια, όπως αντίστοιχα στους κοραλλιογενείς υφάλους ελίσσονται ανάμεσα στα συμπλέγματα των κοραλλιών. Τέλος υπάρχουν και πολλά είδη τα οποία δύσκολα ταξινομούνται, με παράξενες φόρμες, εξειδικευμένες για συγκεκριμένο τρόπο ζωής σε συγκεκριμένο περιβάλλον.
Τα ψάρια διαθέτουν διάφορους τύπους πτερυγίων καθένας εκ των οποίων παίζει ένα πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Ο σχηματισμός τους και η ονομασία τους χρησιμοποιούνται συχνά για να τα ταξινομήσουμε σε διαφορετικές οικογένειες.
Τα σώματα των ψαριών είναι επικαλυμμένα με ένα είδος βλέννας που παίζει διπλό ρόλο. Ενισχύει την υδροδυναμική λειαίνοντας το σώμα και παρέχει προστασία ενάντια σε εισβολή από παράσιτα ή άλλων παθογόνων.
Κάθε ψάρι έχει ένα βασικό χρώμα που μπορεί να μεταβληθεί. Η αστραφτερή μεταλλική τους εμφάνιση προέρχεται από τους κρυστάλλους που υπάρχουν στα κύτταρα του δέρματος. Ποικίλουν ανάλογα με την κατεύθυνση που το φως πέφτει πάνω τους. Το χρώμα ενός ψαριού είναι αποτέλεσμα διαφόρων χρωστικών ουσιών που βρίσκονται στην επιδερμίδα.
Αναπαραγωγή και αναπαραγωγική συμπεριφορά ψαριών
Η χρονική περίοδος αναπαραγωγής [36] δεν είναι η ίδια για όλα τα ψάρια. Ακόμα και στη Μεσόγειο υπάρχουν πάρα πολλά είδη που αναπαράγονται σε διαφορετικές περιόδους. Η αναπαραγωγή των ψαριών επηρεάζεται πιο πολύ από τη φωτοπερίοδο, δηλαδή από τη διάρκεια ημέρας και νύχτας, κατά τις εποχές του χρόνου. Έτσι μπορούμε να βρούμε είδη που αναπαράγονται το καλοκαίρι που η διάρκεια της ημέρας είναι σαφώς πιο μεγάλη από της νύχτας όπως τα μαύρα ψάρια, το χειμώνα που η μέρα είναι μικρότερη όπως τα λαβράκια, ή την άνοιξη όπως οι συναγρίδες και οι σαργοί κ.ο.κ. (Τα ψάρια δεν αναπαράγονται μόνο το Μάιο, το μήνα της απαγόρευσης). Επίσης κάποιοι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία της αναπαραγωγής είναι η θερμοκρασία του νερού καθώς και η αλατότητα.
Από είδος σε είδος ποικίλει η συμπεριφορά που θα συναντήσουμε πριν και κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής. Πρέπει αρχικά να βρεθούν πιθανοί σύντροφοι μαζί τον κατάλληλο χρόνο για να μπορέσουν να ζευγαρώσουν. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, κάποια είδη μεταναστεύουν για να αναπαραχθούν. Έχει διαπιστωθεί πως υπάρχουν πολλά διαφορετικά πρότυπα συμπεριφοράς κατά την εποχή της αναπαραγωγής. Συνήθως τα αρσενικά, αλλά και τα θηλυκά κάνουν επιδείξεις ετοιμότητας ζευγαρώματος, όπως «χοροί», ειδικές στάσεις που επιδεικνύουν τους χρωματισμούς τους, έντονη κολύμβηση με το σώμα αναποδογυρισμένο, σκουντήματα μεταξύ τους, παραγωγή κάποιων ήχων όπως οι σηκιοί κ.ά. Όλες αυτές οι συμπεριφορές καλούνται ερωτοτροπία και σκοπό έχουν την προσέλκυση συντρόφου. Μετά την ερωτοτροπία ακολουθεί το ζευγάρωμα, δηλαδή η απελευθέρωση γαμετών του αρσενικού και του θηλυκού, η οποία γίνεται με ποικίλους τρόπους. Η ωοτοκία είναι η πιο κοινή μεταξύ των οστεϊχθύων, δηλαδή η απόθεση των μη γονιμοποιημένων ωαρίων στο βυθό ή στην ανοιχτή θάλασσα. Αμέσως μετά το/τα αρσενικό/ά ραντίζουν με σπέρμα τα ωάρια για να τα γονιμοποιήσουν. Κάποια ψάρια μένουν και προσέχουν τα αυγά τους μέχρι να εκκολαφτούν, αλλά αυτές οι περιπτώσεις αποτελούν την εξαίρεση.
Ασθένειες ψαριών
Τα ψάρια όπως όλοι οι ζωντανοι οργανισμοί προσβάλλονται από διάφορες ασθένειες. Οι κυριότερες αυτών είναι οι εξής:
- Ιch-Ichthyophthirius multifiliis[37]. Πρόκειται για κοινή ασθένεια που προκαλείται από οργανισμούς πρωτόζωα τα οποία είναι και ένα από τα πιο συνηθισμένα παράσιτα που μολύνουν τον οργανισμό των ψαριών.
- Pop-eye[38]. Οι μολύνσεις αυτές προκαλούνται από βακτήρια. Τα αίτια που τις προκαλούν είναι ο παρασιτισμός, οι μεταβολικές διαταραχές, το κακής ποιότητας νερό και το πάρα πολύ stress.
- Φυματίωση[39]. Η φυματίωση στα ψάρια προκαλείται από ένα μυκοβακτηρίδιο που ονομάζεται "piscium"(πίσιουμ). Τα πιο κοινά συμπτώματα του βακτηριδίου είναι λήθαργος, χλομάδα, εμφανή σημάδια έλκους στο δέρμα των ψαριών, λιγότερη όρεξη για τροφή και απώλεια λεπιών και δέρματος του πτερυγίου.
- Δονακίωση[40]. Είναι ένα από τα σημαντικότερα νοσήματα των ιχθύων και προκαλείται απο βακτηρίδια του γένους Vibrio.
- Λεμφοκυστίτιδα[39]. Η λεμφοκυστίτιδα, είναι μια ιογενής λοίμωξη που επηρεάζει τα κύτταρα των ψαριών. Το πιο κοινό σύμπτωμα είμαι μεγάλα λευκά εξογκώματα πάνω στο σώμα τους.
- Υδρωπικία[41]. Πρόκειται για βακτηριακή μόλυνση, προερχόμενη από ιό, γενετική αιτία, αιτία που οφείλεται στο μεταβολισμό, αιτία προερχόμενη από τροφή.
- Ιογενής αιμορραγική Σηψαιμία[39]. Η μόλυνση από αυτό τον ιό είναι συνήθως θανάσιμη σε πολλά ήδη ψαριών και προκαλείται από τον ιό VHS ή αλλιώς VHSV.
- Myxobolus cerebralis[39]. Είναι ένα παράσιτο που επηρεάζει μόνο τα ψάρια που ανήκουν στην οικογένεια των σολομών.
Διατροφική αξία ψαριών
Σύμφωνα με την Μεσογειακή διατροφή τα ψάρια πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής μας καθώς είναι τροφές με πλούσια διατροφική αξία [42] και συστήνεται να καταναλώνονται τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Στην ελληνική αγορά θα βρείτε μεγάλη ποικιλία διαφόρων τύπων ψαριών από άπαχα ψάρια μέχρι λιπαρά.
Τα ψάρια όπως και τα υπόλοιπα ειδή ζωικής προέλευσης αποτελούν μια πλούσια πηγή σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και αμινοξέων απαραίτητα για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους. Ακόμη όμως και σε σύγκριση με το κρέας το λίπος τους είναι διαφορετικό ανάλογα το είδος του ψαριού. Χωρίζονται σε ψάρια με χαμηλά και σε πλούσια λιπαρά. Το λίπος τους μπορεί να είναι χαμηλό, όπως στην περίπτωση του μπακαλιάρου και της γλώσσας, που είναι 0.5-2%, ή αρκετά υψηλότερα όπως στην πέστροφα, το σολομό και το σκουμπρί, που κυμαίνεται από 10-20%. Αλλά ακόμα και τα πιο λιπαρά ψάρια δίνουν χαμηλές θερμίδες σε σχέση με άλλες επιλογές όπως είναι το κοτόπουλο με πέτσα ή με άλλα ειδή κρέατος πλούσια σε κορεσμένο λίπος. Για αυτό τον λόγο τα ψάρια μπορούν επάξια να αντικαταστήσουν το κρέας, ως προς την πρωτεϊνική τους περιεκτικότητα.
Το αυγοτάραχο και η διατροφική του αξία
Το αυγοτάραχο αποτελούσε εκλεκτή λιχουδιά από την εποχή των Φαραώ, ενώ αποτελούσε ουσιαστική και σημαντική διατροφή στο διαιτολόγιο των Αρχαίων Ελλήνων. Η αξία του ήταν επίσης γνωστή στα Βυζαντινά χρόνια, ενώ σήμερα έχει καταλάβει εξέχουσα θέση ανάμεσα στα γαστρονομικά προϊόντα.
Το αυγοτάραχο [43] θεωρείται ένα από τα εκλεκτότερα ελληνικά ντελικατέσεν. Προέρχεται από τα παστωμένα και αποξηραμένα αβγά του ψαριού κέφαλου (μπάφα). Ο μικρότερος αβγόσακος ζυγίζει γύρω στα 120 γραμμάρια, ενώ ο μεγαλύτερος μπορεί να ξεπεράσει το κιλό. Τόπος προέλευσής του είναι η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού, Κλεισόβας και Μπούκας και είναι κατοχυρωμένο ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Για να παρασκευασθεί, αφαιρούνται τα αβγά από την κοιλιά του ψαριού και παστώνονται με χοντρό αλάτι ώσπου να απορροφηθεί η υγρασία. Ανάλογα με το μέγεθός του, εκτίθεται για λιγότερο ή περισσότερο χρόνο στον ήλιο και, στη συνέχεια, τοποθετείται ανάμεσα σε ξύλινες τάβλες για να πάρει το γνωστό του σχήμα. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος συντήρησης του αβγοτάραχου είναι η επικάλυψή του με φυσικό κερί, που αποκλείει την επαφή του με τον αέρα και το διατηρεί αναλλοίωτο για αρκετούς μήνες, με αυτήν τη μορφή άλλωστε το βρίσκουμε και στην αγορά. Μια άλλη (σπανιότερη) μέθοδος συντήρησης είναι μέσα σε παρθένο ελαιόλαδο ή λιωμένο εκλεκτό βούτυρο. Πολλοί το αποκαλούν «το χρυσάφι της λιμνοθάλασσας», για το χρώμα του αλλά και την εμπορική του αξία και είναι χωρίς αμφιβολία το ελληνικό «χαβιάρι».
Διατροφική αξία: 15 γρμ. αυγοτάραχο (1 φετούλα)/35 θερμίδες. Σύμφωνα με πρόσφατα ευρήματα, το αυγοτάραχο αποτελεί τρόφιμο μεγάλης διατροφικής αξίας, παρέχοντας υψηλά ποσοστά πρωτεΐνης, ενέργειας και λίπους. Τα λιποειδή του είναι πλούσια σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, ενώ περιέχουν αξιόλογες ποσότητες πολυακόρεστων λιπαρών οξέων Ω3. Η αντιφλεγμονώδης και αντιθρομβωτική δράση των συστατικών του αποτελεί ασπίδα έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων. Είναι εξαιρετικά θρεπτική τροφή, γεμάτη από αμινοξέα καθώς και βιταμίνες Α, Β, C και Ε, αλλά και σίδηρο και ασβέστιο.
Οδηγίες κοπής: Για να αφαιρέσετε ευκολότερα το κερί, το αφήνετε τουλάχιστον 1 ώρα εκτός ψυγείου πριν την κοπή. Διατηρείτε το υπόλοιπο με το κερί του, καλύπτοντας την κομμένη πλευρά με διάφανη μεμβράνη.
Το χαβιάρι
Το χαβιάρι [44] είναι ένα παρασκεύασμα, φτιαγμένο από αλίπαστα (αλατισμένα) αβγά οξύρρυγχου (είδος ψαριού), που υποβάλλονται σε μια σχετική ωρίμανση.
Ο μεγαλύτερος προμηθευτής χαβιαριού στον κόσμο είναι η Ρωσία και σε πολύ μικρό ποσοστό το Ιράν.
Η σπανιότητα του προϊόντος προέρχεται από το γεγονός ότι ο οξύρρυγχος για να παράγει αυγά πρέπει να μεγαλώσει και παράγει αυγά μία φορά κάθε έξι χρόνια περίπου.
Τα αυγά του ψαριού, όταν εξαχθούν από την κοιλιά του θηλυκού, πλένονται, κοσκινίζονται, μπαίνουν σε άλμη και έπειτα στραγγίζονται και συσκευάζονται σε ειδικά μεταλλικά κουτιά. Το χαβιάρι χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:
- Το μαύρο χαβιάρι και
- Το λευκό χαβιάρι (εξαιρετικά σπάνιο και πολύ ακριβό).
Το ιχθυέλαιο
Το ιχθυέλαιο [45] παράγεται από τη σάρκα λιπαρών ψαριών όπως σολομού, ρέγγας, σκουμπριού, κλυπέας (είδος ρέγγας), σαρδέλας και πέστροφας. Είναι ιδιαίτερα πλούσιο στα Ωμέγα-3 λιπαρά, οξέα ΕΡΑ (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και DHA (δοκοσαεξανοϊκό οξύ). Αυτά τα λιπαρά οξέα μετατρέπονται στο σώμα στις ωφέλιμες προσταγλανδίνες της σειράς 3. Τα ιχθυέλαια από συκώτι (μουρουνέλαια) παράγονται από συκώτι λευκών ψαριών, όπως από μπακαλιάρο και ιππόγλωσσο. Τα ιχθυέλαια από συκώτι περιέχουν βιταμίνες Α και D και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με ιδιαίτερη προσοχή από ορισμένα άτομα.
Υγεία της Καρδιάς
Έχει αποδειχθεί ότι τα ιχθυέλαια έχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία της καρδιάς, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Επηρεάζει θετικά την ισορροπία των λιπών του αίματος.
- Μειώνει την πιθανότητα πήξης του αίματος.
- Καθιστά την καρδιά λιγότερο επιρρεπή σε αρρυθμίες (ακανόνιστοι παλμοί).
- Μειώνει το ιξώδες του αίματος και διευκολύνει συνεπώς τη ροή του.
Το ιχθυέλαιο μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη καρδιοπαθειών αυξάνοντας την καλή χοληστερόλη HDL, μειώνοντας τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης και μειώνοντας την υπέρταση.
Εγκυμοσύνη Συνιστάται στις εγκύους να διατηρούν υψηλή τη λήψη Ωμέγα-3 λιπαρών οξέων καταναλώνοντας ιχθυέλαια ή χρησιμοποιώντας, εάν κρίνεται απαραίτητο, συμπληρώματα με χαμηλό επίπεδο ιχθυελαίου. Αυτό προτείνεται διότι όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου.
Αρθρίτιδα Έχει αναφερθεί βελτίωση των συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας σε ασθενείς που λαμβάνουν συμπληρώματα με ιχθυέλαιο. Η θεραπεία με ιχθυέλαιο δεν έχει παρενέργειες και μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα των συμβατικών φαρμάκων.
Συμπτώματα Εμμήνου Ρύσης Η τακτική χρήση ιχθυελαίου μπορεί να ωφελήσει τις γυναίκες που παρουσιάζουν κράμπες λόγω της εμμήνου ρύσης.
Διπολική Νόσος Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε σημαντικά ωφέλιμα αποτελέσματα σε ασθενείς με διπολική νόσο (μια μανιοκαταθλιπτική ψύχωση).
Οστεοπόρωση Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα που βρίσκονται στο ιχθυέλαιο μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία της οστεοπόρωσης, όταν λαμβάνονται σε συνδυασμό με συμπληρώματα ασβεστίου. Μελέτες έδειξαν ότι οι γυναίκες που λαμβάνουν ιχθυέλαιο σε συνδυασμό με ασβέστιο παρουσιάζουν καλύτερη οστική πυκνότητα και λιγότερα κατάγματα από τις γυναίκες που λαμβάνουν μόνο ασβέστιο.
Ο ταραμάς
Ο ταραμάς [46] είναι ουσιαστικά τα αβγά του μπακαλιάρου ή του κυπρίνου (αβγοτάραχο), τα οποία αφαιρούνται από το ψάρι, αλατίζονται και τοποθετούνται για ωρίμανση για κάποιες μέρες, ενώ στη συνέχεια ανακατεύονται μετά από κάποιες απαραίτητες διαδικασίες, δημιουργώντας τον γνωστό ταραμά.
Στο εμπόριο υπάρχουν δύο είδη του, ο άσπρος και ο κόκκινος. Ο λευκός όμως είναι ανώτερης ποιότητας και ο κόκκινος παίρνει το χρώμα αυτό λόγω χρωστικών ουσιών που πρόσθεσαν οι παραγωγοί πρώτη φορά γύρω στη δεκαετία του ’50, προκειμένου να τον κάνουν πιο λαχταριστό για τον κόσμο (κάτι που πέτυχε), αφού οι περισσότεροι καταναλωτές επιλέγουν τελικά τον κόκκινο. Στην πραγματικότητα, όμως, ο λευκός, εκτός του ότι είναι πιο αγνός, απαιτεί και λιγότερη ποσότητα για την παρασκευή ταραμοσαλάτας, οπότε το γεγονός ότι είναι ακριβότερος, αντισταθμίζεται ως ένα βαθμό.
Πληροφοριακά στοιχεία
Σχετικές σελίδες
- Αλιεία
- Υδατοκαλλιέργεια
- Σολομός (Salmon salar)
- Ιριδίζουσα πέστροφα (Oncorhynchus mykiss)
- Είδη ψαριών ελληνικών θαλασσών
- Μορφολογικά χαρακτηριστικά ψαριών και η ανατομία τους
- Αναπαραγωγή ψαριών
- Ασθένειες ψαριών
- Διατροφική αξία των ψαριών
- Προϊόντα προστατευόμενου καθεστώτος (ορισμοί)
- Ελαιόλαδο
- Αυγοτάραχο
- Διατροφική αξία αυγοτάραχου
- Χαβιάρι
- Οξύρρυγχος (Acipenser Baerii)
- Ιχθυέλαιο
- Ταραμάς
Βιβλιογραφία
- ↑ Η Ελλάδα εχει παράδοση στην αλιεία
- ↑ Η ζαργάνα
- ↑ Γόπα
- ↑ Τσιπούρα
- ↑ Αθερίνα
- ↑ Λαυράκι
- ↑ Μπαρμπούνι
- ↑ Γλώσσα
- ↑ Το χέλι
- ↑ Βακαλάος
- ↑ Ροφός
- ↑ Τόνος
- ↑ Πέρκα
- ↑ Σμέρνα
- ↑ Γοφάρι
- ↑ Λούτσος
- ↑ Μουρμούρα
- ↑ Δράκαινα
- ↑ Σαργός
- ↑ Λίτσα
- ↑ Ιστοσελίδα Ιστοσελίδα HomeFood, Ψάρια του Αιγαίου, Ο Χάνος
- ↑ Μελανούρι
- ↑ Ξιφίας
- ↑ Κέφαλος
- ↑ Συναγρίδα
- ↑ Λυθρίνι
- ↑ Φαγκρί
- ↑ Ούγενα
- ↑ Γαύρος
- ↑ Γλυνί
- ↑ Γοβιός
- ↑ Κοκκινόψαρο
- ↑ Γκιζάνι
- ↑ Τσιρώνι ή Πλατίκα
- ↑ Φυσιολογία και Ανατομία ψαριών
- ↑ Μια κατάδυση στον κόσμο των ψαριών
- ↑ Ασθένεια Ich
- ↑ Ασθένεια Pop-eye
- ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 Ασθένειες Ψαριών
- ↑ "Συμβολή στην παθολογοανατομική μελέτη της δονακίωσης του λαβρακίου (Dicentrarchus labrax)" Διδακτορική διατριβή του Κωνσταντίνου Χ. Τελιούση, Κτηνίατρος, Θεσσαλονίκη 2012
- ↑ Ασθένεια Dropsy-Υδρωπικία
- ↑ Διατροφική αξία των ψαριών
- ↑ Το αυγοτάραχο
- ↑ Ιστοσελίδα Ενημερωτικός, Χαβιάρι, παρασκευή και κόστος του
- ↑ Ιστοσελίδα Douni health products, Το ιχθυέλαιο (Ωμέγα 3)
- ↑ Ταραμάς
- ↑ Γενική Ανατομία Ψαριών
- ↑ Είδος ψαριού Σολομός (Salmon salar)
- ↑ Ιστοσελίδα Αλιεία - Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Η ιριδίζουσα πέστροφα