Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Οιστρικός κύκλος αγροτικών ζώων"

Αναθεώρηση της 13:58, 25 Αυγούστου 2014

Οιστρικός κύκλος

Όπως είναι γνωστό το αναπαραγωγικό σύστημα του θηλυκού και συγκεκριμένα οι ωοθήκες δεν παρουσιάζουν σταθερή λειτουργία, όπως αντίθετα συμβαίνει στο αρσενικό, αλλά μια καθορισμένη εναλλαγή λειτουργικών φάσεων που επαναλαμβάνονται κυκλικά. Στα διάφορα είδη των αγροτικών ζώων η κυκλική λειτουργία των ωοθηκών επαναλαμβάνεται ανά 17-21 ημέρες. Το διάστημα αυτό καλείται οιστρικός ^[1] ή σεξουαλικός ή γενετήσιος κύκλος.

Συγκεκριμένα ως οιστρικός κύκλος ορίζεται το διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών οίστρων ή καλύτερα δύο ωοθυλακιορρηξιών στην ίδια οιστρική περίοδο. Ο οιστρικός κύκλος μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις περιόδους ή φάσεις.

• Στον οίστρο
• μέτοιστρο
• δίοιστρο και
• πρόϊστρο. Όλες αυτές οι φάσεις λαμβάνουν χώρα με μία κυκλική αλληλουχία, εκτός από τις περιόδους του άνοιστρου (απουσία κύκλων) στα εποχιακώς οιστρικά ζώα (προβατίνα, αίγα, φοράδα) όπως επίσης στην άνοιστρο της εγκυμοσύνης και στην άνοιστρο των πρώιμων σταδίων μετά τον τοκετό (άνοιστρος γαλουχίας) για όλα τα είδη.

Γενικά κατά τον οιστρικό κύκλο παρατηρούνται σοβαρές μεταβολές στις ωοθήκες, στη μήτρα και στους ωαγωγούς καθώς επίσης και στη συμπεριφορά των ζώων. Το σύνολο των μεταβολών αυτών αποσκοπεί στην ελευθέρωση ενός ή περισσοτέρων ωοκυττάρων κατάλληλων για γονιμοποίηση, στην ταυτόχρονη διέγερση της επιθυμίας του θηλυκού για σύζευξη και στην προπαρασκευή της μήτρας για την αποδοχή του εμβρύου. Όλες οι παραπάνω μεταβολές τελούν υπό τον έλεγχο νευροενδοκρινικών μηχανισμών. Οι διάφορες φάσεις του οιστρικού κύκλου περιγράφονται παρακάτω.

Οίστρος

Οίστρος ή οργασμός καλείται η περίοδος του οιστρικού κύκλου κατά την οποία το θηλυκό είναι δεκτικό ή αναζητά το αρσενικό και στέκεται ή επιτρέπει την επίβαση. Κατά την περίοδο του οίστρου ή λίγο μετά τη λήξη αυτού, πραγματοποιείται επίσης η ωοθυλακιορρηξία. Η διάρκεια του οίστρου ποικίλει από είδος σε είδος όπως επίσης υπάρχει μεγάλη παραλλακτικότητα μεταξύ των ατόμων. Γενικά ο οίστρος είναι υπό τον έλεγχο των οιστρογόνων και εκδηλώνεται με χαρακτηριστικές αλλαγές στη συμπεριφορά και στα εξωτερικά γεννητικά όργανα του ζώου.

Η αγελάδα σε οίστρο είναι ανήσυχη, κινείται πολύ, ανορθώνει και κάμπτει την ουρά, ανησυχεί τα πλησίον της ζώα, επιβαίνει επί άλλων αγελάδων ή αφήνει να επιβούν σ' αυτήν άλλα ζώα. Ο κόλπος και το αιδοίο εμφανίζουν διόγκωση, ο βλεννογόνος των εξωτερικών γεννητικών οργάνων παρουσιάζει υπεραιμία και από το αιδοίο βγαίνει διαυγές βλεννώδες υγρό.

Η προβατίνα σε οίστρο είναι ανήσυχη, αναζητά τον κριό και παραμένει κοντά του, τρίβει τον τράχηλο και το σώμα της στον κριό, σπρώχνεται μαζί του και οσφραίνεται τα γεννητικά του όργανα. Τα συμπτώματα του οίστρου στις προβατίνες δεν είναι πάντοτε έκδηλα, χωρίς την παρουσία κριού. Για τον λόγο αυτό η διαπίστωση του οίστρου στις προβατίνες γίνεται με δοκιμαστικούς κριούς, που παρεμποδίζονται στην εκτέλεση της οχείας (με τη χρησιμοποίηση ποδιάς) ή έχουν καταστεί στείροι με βασεκτομή (αποκοπή ή απομάκρυνση ενός τμήματος των σπερματικών πόρων).

Η αίγα που βρίσκεται σε οίστρο αναζητά επίμονα τον τράγο, κινεί την ουρά, βελάζει και ουρεί κοντά στον τράγο. Ορισμένες φορές δέχεται την επίβαση από άλλες αίγες, παρουσιάζει διόγκωση του αιδοίου και έκκριση βλέννας. Ωστόσο σε μερικές περιπτώσεις οι μόνες ενδείξεις είναι οι κινήσεις της ουράς και η δεκτικότητα στο αρσενικό. Για το λόγο αυτό για την ασφαλή διάγνωση του οίστρου είναι απαραίτητη η ανίχνευση με δοκιμαστές τράγους.

Βιβλιογραφία

1. ↑ "Σημειώσεις Φυσιολογίας Αναπαραγωγής των Αγροτικών Ζώων", Μπιζέλης Ιωσήφ, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εργαστήριο Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας, Αθήνα 1996