Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Σιτάρι προϊόν

[[Image:Σιτάρι προϊόν.jpg|thumb|px100|Σιτάρι σε τσουβάλι.]]

Ο καρπός του [[Σιτάρι φυτό |σιταριού]] <ref name="Σιτηρά εύκρατων κλιμάτων"/> χρησιμοποιείται κυρίως για ανθρώπινη κατανάλωση (σε ποσοστό 75-78%). Δευτερευόντως χρησιμοποιείται ως κτηνοτροφή και για βιομηχανικές χρήσεις (16-17%) και κατά 9-10% ως πολλαπλασιαστικό υλικό.

{{{top_heading|==}}}[[Θρεπτική αξία σιταριού]]{{{top_heading|==}}}

{{{top_heading|==}}}[[Ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπού του σιταριού]]{{{top_heading|==}}}

Για ανθρώπινη κατανάλωση, ο καρπός <ref name="Σιτηρά εύκρατων κλιμάτων"/> του μαλακού [[Σιτάρι προϊόν |σιταριού]] χρησιμοποιείται αλεσμένος στην αρτοποιία, ζαχαροπλαστική κ.λπ.. Από το σκληρό σιτάρι παράγεται το σιμιγδάλι που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία ζυμαρικών. Τέλος στη Μ. Ανατολή και αλλού, ο καρπός χρησιμοποιείται για παρασκευή χυλών.

Τα κύρια ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπού έχουν άμεση σχέση με την αλευροποιΐα και αρτοποιΐα.

<span style="font-weight:bold;">Για την αλευροποιΐα.</span> Στους σύγχρονους κιλυνδρόμυλους γίνεται σε πρώτο στάδιο ο αποχωρισμός του εμβρύου και των περιβλημάτων από το ενδοσπέρμιο και στη συνέχεια το άλεσμα του ενδοσπερμίου μέχρι ένα επιθυμητό μέγεθος κόκκων. Με τον παλαιό τρόπο άλεσης δε γινόταν αποτελεσματικά αυτός ο αποχωρισμός του εμβρύου και των περιβλημάτων, με αποτέλεσμα τα άλευρα να έχουν σκούρο χρώμα και υψηλότερη βιολογική αξία λόγω της παρουσίας των βιταμινών του εμβρύου και των περιβλημάτων.

<span style="font-weight:bold;">Στην αρτοποιΐα.</span> Το ψωμί είναι ένας σκελετός (σπόγγος) μετουσιωμένης πρωτεΐνης (γλουτένης) που περιέχει αμυλόκοκκους και άλλα συστατικά του ενδοσπερμίου. Η πρωτεΐνη αυτή έχει την ιδιότητα να είναι συμπαγής, ελαστική και ανθεκτική στην εσωτερική πίεση που δημιουργεί η έκλυση του CO<sub>2</sub> από τους μικροοργανισμούς της ζύμης. Πρωτεΐνη με τέτοιες ιδιότητες απαντάται κυρίως στο μαλακό σιτάρι από όλα τα σιτηρά, αλλά υπάρχει διαφοροποίηση και μεταξύ των [[Ποικιλίες σιταριού |ποικιλιών του σιταριού]] ως προς την ποιότητά της. Η πρωτεΐνη αυτή καθορίζει ένα σημαντικό ποιοτικό χαρακτηριστικό του αλεύρου, την "αντοχή" του.

Αντοχή είναι η ικανότητα του αλεύρου να δώσει ζύμη που να μπορεί να συγκρατήσει τις φυσαλίδες του CO<sub>2</sub> μέχρι να στερεοποιηθούν και να μετουσιωθούν οι πρωτεΐνες από τη θέρμανση στους 75<sup>o</sup>C. Ανθεκτικά άλευρα επιτρέπουν την προσθήκη μεγαλύτερων ποσοστήτων νερού χωρίς αλλοίωση της συνάφειας της ζύμης, γεγονός που επιφέρει πρόσθετο κέρδος στον αρτοποιό.

<span style="font-weight:bold;">Για παραγωγή ζυμαρικών.</span> Χρησιμοποιείται το σιμιγδάλι που έχει κόκκους χονδρότερους από εκείνους των αλεύρων αρτοποιΐας. Το καλό σιμιγδάλι αποτελείται από συμπαγή πρωτεΐνη που παίζει ρόλο στερεού συγκολλητικού για ομάδες αμυλοκόκκων. Η συμπάγεια της πρωτεΐνης διατηρεί σχετικά αναλλοίωτη την υφή του ζυμαρικού κατά το βρασμό. Το σιμιγδάλι καλής ποιότητας λαμβάνεται από το σκληρό σιτάρι και είναι συνάρτηση του ποσοστού των υαλωδών καρπών και του βαθμού σκληρότητας του υαλώδους ενδοσπερμίου. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτά επηρεάζονται από το περιβάλλον και τις συνθήκες καλλιέργειας.

{{{top_heading|==}}}Σιτάρι για κτηνοτροφή{{{top_heading|==}}}

Το σιτάρι είναι περισσότερο θρεπτικό από τους καρπούς των άλλων [[Σιτηρά |σιτηρών]] (πλουσιότερο σε πρωτεΐνη, έχει χαμηλό ποσοστό ινωδών ουσιών, ενώ δεν υστερεί σε άμυλο και άλατα). Πρέπει να μη χορηγείται ψιλοκομμένο γιατί μπορεί να δημιουργεί δύσπεπτες μάζες στο στομάχι των ζώων. Μπορεί να χορηγείται ακέραιο, σε ανάμειξη με άλλους καρπούς, σε [[Αιγοπρόβατα |πρόβατα]], [[Χοίροι |χοίρους]] και [[Όρνιθες |πουλερικά]] με παράλληλη προσθήκη των απαραίτητων αμινοξέων, βιταμινών και αλάτων που λείπουν. Συνήθως είναι ακριβότερο από τα άλλα [[Δημητριακά |δημητριακά]]. Τα υποπροϊόντα της αλευροποιίας είναι εξαιρετικής ποιότητας γιατί περιέχουν υψηλά ποσοστά πρωτεϊνών, βιταμινών και αλάτων.

<span style="font-weight:bold;">Βιομηχανικές χρήσεις.</span>

Σπάνια χρησιμοποιείται για παραγωγή αλκοόλης. Επίσης μπορεί να εξάγονται κολλητικές ουσίες από τις πρωτεΐνες και το άμυλο.

{{{top_heading|==}}}Άχυρα{{{top_heading|==}}}

<span style="font-weight:bold;">Για κτηνοτροφή.</span>

Κατά τους Ellis et al. το άχυρο του σιταριού αποτελείται κατά 36.8% από ινώδεις ουσίες, 43.4% από άλλους υδατάνθρακες, 4.3% πρωτεΐνη, 3.4% λίπη και 5.4% τέφρα. Είναι προφανώς χαμηλής θρεπτικής αξίας και υστερεί ποιοτικά από το άχυρο του κριθαριού και της βρώμης, ενώ υπερτερεί εκείνου της σίκαλης.

Μπορεί να προστίθεται στα σιτηρέσια ως τμήμα χονδροειδών τροφών. Δε συνιστάται ως αποκλειστική χονδροειδής τροφή για γαλακτοφόρες [[Βοοειδή |αγελάδες]], κρεοπαραγωγούς μόσχους ή και πρόβατα και γενικά ζώα εκτρεφόμενα για υψηλή παραγωγικότητα. Τα υπολείμματα της θεραλωνιστικής συσκευάζονται σε μπάλες και μεταφέρονται σε αποθήκες για να μην υποβαθμίζονται όσο μένουν στην επιφάνεια του αγρού.

<span style="font-weight:bold;">Για στρωμνή.</span>

Αποτελεί υλικό καλής ποιότητας.

<span style="font-weight:bold;">Για βιομηχανικές χρήσεις.</span>

Συνήθως χρησιμοποιούνται στελέχη και όχι τα ξηρά [[Μορφολογικά χαρακτηριστικά σιταριού |φύλλα]] και τα λέπυρα. Περιέχουν κυτταρίνη, ημικυτταρίνες και λιγνίνη. Χρησιμοποιούνται για παραγωγή πολτού απ' όπου παράγεται κόντρα πλακέ. Από εξευγενισμένο πολτό παράγονται είδη χαρτιού.

Τα υπολείμματα της [[Καλλιέργεια σιταριού |καλλιέργειας]] μπορεί επίσης να χρησιμοποιούνται ως επιστρώματα ή να ενσωματώνονται στο έδαφος.

==Σχετικές σελίδες==
*[[Σιτάρι φυτό]]
*[[Θρεπτική αξία σιταριού]]
*[[Ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπού του σιταριού]]
*[[Ποικιλίες σιταριού]]
*[[Σιτηρά]]
*[[Αιγοπρόβατα]]
*[[Χοίροι]]
*[[Όρνιθες]]
*[[Δημητριακά]]
*[[Κριθάρι προϊόν]]
*[[Βρώμη προϊόν]]
*[[Σίκαλη προϊόν]]
*[[Βοοειδή]]
*[[Μορφολογικά χαρακτηριστικά σιταριού]]
*[[Καλλιέργεια σιταριού]]

==Βιβλιογραφία==

<references>

<ref name="Σιτηρά εύκρατων κλιμάτων"> "Τα σιτηρά των εύκρατων κλιμάτων", Ανδρέας Ι. Καραμάνος, Καθηγητής της Γεωργίας στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών.</ref>

</references>

[[Category:Χειμερινό σιτηρό προϊόν]]
[[πόσο αφορά σε καταναλωτή::30| ]]
[[πόσο αφορά σε επιχείρηση εμπορική::30| ]]
[[πόσο αφορά σε επιχείρηση μεταποίησης-τυποποίησης::30| ]]
[[πόσο αφορά σε συλλογικές αγροτικές οργανώσεις::30| ]]
[[παράγεται από::Σιτάρι φυτό| ]]
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
__NOTOC__